تحلیل گفتمان فرهنگ زیست محیطی در ایران

تعامل انسان با محیط­زیست در ایران به هزاران سال قبل بر می­گردد، اما بحران محیط­زیست پدیده بسیار متاخری است که محصول بی­توجهی انسان به ظرفیت محیط­زیست بوده است. در ایران نیز مانند سایر نقاط جهان برخی گفتمان­ها در ایجاد این بحران نقش مثبت و منفی داشته­اند. گفتمان محیط زیست­گرایی نیز در ایران مانند دیگر نقاط دنیا در پاسخ به این بحران پا گرفت. این گفتمان به شیوه­های مختلف تلاش نموده خود را هژمونیک نموده و وارد فضایی کارزار گفتمانی شود. هدف این تحقیق بررسی و تحلیل این گفتمان در ایران است. در این راستا محیط­زیست­گرایی را به منزله یک مفصل­بندی در نظر می­گیریم و به روش تحلیل گفتمان لاکلاو و موف به تحلیل آن می­پردازیم. نتایج تحقیق نشان می­دهد که اگرچه گفتمان محیط­زیست­گرایی دارای تاریخی طولانی است، اما با توجه به مدرن بودن بحران محیط­زیست که به طور مشخص از زمان پهلوی دوم آغاز شده و با پر رنگ­تر شدن پیامدهای توسعه افراطی، این گفتمان امروزه در مواجهه با چنین مسئله­ای در منازعه گفتمانی از موقعیت بهتری برخوردار است. بعد از انقلاب نیز با ادامه سیاست­های توسعه­ای از سوی دولت­های مختلف این گفتمان در تقابل با گفتمان توسعه خود را مفصل بندی نموده و به شیوه­های مختلف سعی در هژمونیک شدن دارد.

Keywords:

گفتمان , تحلیل گفتمان , فرهنگ زیستمحیطی