سجاد بهمنی - مدرس گروه جامعهشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
حسین ملتفت - استادیارگروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

این مطالعه کیفی، با هدف فهم فرایند شکل گیری تجربه حاشیه نشینی در محلات حاشیه نشین شهر اهواز به انجام رسیده است. جمعیت شهری اهواز بر مبنای سرشماری۱۳۹۵ بالغ بر ۱۱۸۴۷۸۸ نفر است که از این تعداد نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر در سیزده محله حاشیه نشین زندگی می کنند. روش مورد استفاده در این پژوهش، نظریه داده بنیاد به عنوان یکی از روشهای اصلی پژوهش کیفی است. دادههای این پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و شیوه نمونهگیری هدفمند - نظری با چهل و دو نفر از ذینفعان مرتبط با حاشیه نشینی گردآوری و جهت تحلیل دادهها از پنج شیوه کدگذاری باز و تشخیص مفاهیم، توسعه مفاهیم در جهت ابعاد و ویژگی ها، تحلیل داده ها برای زمینه، وارد نمودن فرایند به تحلیل و یکپارچه سازی مقولات استفاده گردید. بعد از کدگذاری، نه مقوله اصلی از دادهها پدیدار شد که هر یک از مقوله ها بهصورت کامل با استناد به متن مصاحبهها مورد تحلیل قرار گرفتهاند. پاردایم ظهوریافته شامل سه بعد شرایط، کنش- تعاملها و پیامدها است که بر مبنای نتایج پژوهش در بعد شرایط شامل (رخدادهای پربسامد اقلیمی، تجربه مستقیم جنگ، رونق نفتی، ابرمداخلات اصلاحات ارضی و سرکوب عشایر، فرصت های محدود تحرک روستایی) و در بعد کنش–تعامل (شهرخواهی آرمان گرایانه، مهاجرت به مثابه گریز از بن بن بست)، و در بعد پیامدها (اسکان شهری نامطلوب، اشتغال در اقتصاد غیررسمی) است که حول یک مقوله هسته به نام (مهاجرت امیدوارانه، تقلای زندگی بهتر) شکل گرفته اند

تجربه حاشیه نشینی, روش نظریه داده بنیاد, محلات حاشیه نشین, اهواز