جلیل کریمی - گروه جامعه شناسی دانشگاه رازی
سیاوش قلی پور - استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه رازی
زینب علیمرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد/دانشگاه رازی

مقاله حاضر در پی بررسی چگونگی بازنمایی هویت زنانه در ضربالمثلهای لکی بوده است. رهیافت نظری مقاله ، با تاکید بر ایدههای برگر، استوارت هال، جنکینز، و کاستلز، برساختگرایانه است؛ روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی و فنون گردآوری داده بررسی اسناد و مصاحبه بوده و دادهها براساس فن مقوله بندی تجزیه و تحلیل شده است. در سطح اول تحلیل میتوان به بازنمایی زن در مقام یک هستی، با ویژگیهای مثبت، مانند «قوامبخش، هویتبخش و بافضیلت» و و ویژگیهای هویتی منفی «ابزاربودگی، بیخردی، اخلاقستیزی و غیرمستقل» اشاره کرد. در سطح دوم، یافتهها نشان میدهند هویتی که زنان لک با آن بازنمایی شدهاند، تا حدودی با تصویر یکدست گفتمانهای مسلط و متعارف در مورد هویت زنان متفاوت است. زیرا مقولات بدست آمده برای بازنمایی زنان در ضربالمثلهای لکی یکدست نیستند؛ این تصویر بازنماییشده را میتوان در سه دسته دت (دختر)، دا (مادر)، دایا (پیرزن) دستهبندی کرد که از این سه گروه، هویت گروه سنی مادر نسبت به دو گروه دیگر مثبت تر و هویت پیرزن منفیتر از بقیه بازنمایی شده است. بهرغم چندگانگیهای روایت هویت زن در ادبیات شفاهی لکی، آنچه در کل، به عنوان روح کلی حاکم بر آن میتوان درک کرد، تصویر و هویتی در مرتبه دوم است. بیان دیگر، اگر چه این تصویر، کاملا سلبی نیست، اما در برآیند کلی، در جهان زبانی این ادبیات شفاهی، میتوان دید که چگونه از جهات مختلف، هنوز هم برتری با مردان است و زنان، تنها در کنار مردان هویت مییابند. جهان ضربالمثلها، جهانی عمدتا مردانه است.

بازنمایی, زنان, ضربالمثل, لک, هویت