بررسی مفهوم «نبی» و «رسول» در المیزان و مفاتیحالغیب فخر رازی

توجه به معنای ­لغوی واژه رسول و نبی در قرآن، و اینکه چه­ موقع رسول خطاب شده­اند؛ چه ­موقع نبی، نکته مهمی است که کمتر مورد توجه قرآن­پژوهان قرار­گرفته­است. عده­ای آن­دو را هم­معنا و گروهی حکم به تباین معنایی ­واژه رسول و نبی کرده­اند. پژوهش حاضر دیدگاه فخر رازی و علامه طباطبائی را با استفاده از ابزار کتابخانه­ای و روش توصیفی­-تحلیلی مورد بررسی قرار داده­است. فخر رازی، ملاک انتخاب نبی را تنها اصطفا­ عبد، توسط خدا دانسته و نبی را بشری معرفی می­کند که به­واسطه وحی با سایر افراد متفاوت شود. از نظر فخر رازی چنین کسی هرگاه مامور به تبلیغ وحی شود، می­شود رسول. او همچنین رابطه این دو را عموم و خصوص مطلق در نظر­ گرفته­است. اما از نظر علامه­طباطبائی، نبی شخصی است که برای مردم، آنچه مایه صلاح معاش و معادشان است بیان­ کند و رسول عبارت است از کسی که حامل رسالت خاصی باشد؛ مشتمل بر اتمام حجتی که به دنبال مخالفت با آن عذاب و هلاکت و امثال آن باشد. بنابراین رسالت از نظر علامه وصفی خاص و زاید بر نبوت است. بنابراین با توجه به تعریف فوق می­توان گفت آنچه علامه «نبی» می­داند از نظر فخر رازی «رسول» است.

Keywords:

نبی , رسول , فخر رازی , علامه طباطبائی , وحی