فاطمه اسمعیل پور - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
محمدحسین سرائی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
نجما اسمعیل پور - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

توسعه میانافزا از ابزارهای رشد هوشمند است و در پاسخ به مشکلات ناشی از پراکنده رویی از دهه ۷۰ میلادی در چارچوب نظریه توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفت. با وجود اثرات مثبتی که این الگوی رشد بر پایداری شهرها دارد، در صورت عدم اجرای اصولی آن، این الگو با پیامدهای منفی مواجه و نتیجه آن عدم رضایت ذی نفعان و کاهش کیفیت زندگی آنها خواهد بود. اجرای توسعه میانافزا در اراک بصورت ساخت واحدهای بلندمرتبه/آپارتمانی در اراضی بایر باقیمانده در محلات یافتهای میانی شهر و یا تخریب واحدهای مسکونی قابل سکونت و ریزدانه، در سالهای اخیر باعث اثرات منفی چندی بر زندگی ساکنین این سایتها شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین این اثرات و به روش توصیفی و علی (پس از وقوع) انجام، و داده های لازم نیز با ابزار پیمایش گردآوری شد. تحلیل روابط بین مفاهیم با تکنیک نقشههای شناختی فازی(FCM)، و جهت آزمون آنها از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart pls انجام شد. یافتههای آن نشان داد: قیمت بالای زمین در بافت میانی شهر اراک انگیزه بالایی برای تراکم ایجاد نموده و افزایش تراکم بر ایمنی و امنیت (۱۶۲/۲۶ T value=)، آسایش (T value=۲۱/۰۷۵ ) و دسترسی (T value=۳/۹۵) تاثیر گذاشته و مخل آنها بوده است. همچنین تاثیر مولفه دسترسی نیز بر چیدمان عناصر نیز تایید شد (value=۳/۷۲۷) . از بین آسیبهای آزمون شده تراکم، بالاترین ضریب آسیب را نشان داد و سایر آسیبها نیز پیامد آن شناخته شد. نتیجه اینکه توسعه میانافزا در این بافت نارضایتی ساکنین را به دنبال داشته است. پژوهش در ادامه برای کاهش این آسیبها، رعایت استراتژیهای توسعه میانافزا قبل از اجرا را توصیه و پیشنهاداتی جهت کاهش اثرات این آسیبها بعد از اجرای غیراصولی ارائه میدهد.

آسیبهای توسعه میانافزا, محلات بافت میانی شهر, شهر اراک, معادلات ساختاری, pls