قاسم رنجبر - گروه مهندسی بهداشت محیط و حرفه ای
علی اصغر نجف پور - استاد،هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
علی اکبر دهقان - گروه آموزشی مهندسی بهداشت محیط و حرفه ای

چکیده زمینه و هدف: عمده ترین و مهم ترین راه ورود فلزات سنگین به بدن انسان خوردن مواد غذایی به ویژه سبزیجات می باشد. به همین منظور در این مطالعه غلظت فلزات سنگین(سرب، کادمیوم، آرسنیک و جیوه) در سبزیجات مزارع حاشیه رودخانه کشف رود مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی تعداد ۵۴ نمونه از سه نوع سبزی در دو ماه متوالی از سه مزرعه (یک مزرعه شاهد و دو مزرعه مورد) گرفته شد. مزارع مورد دقیقا در مجاورت رودخانه کشف رود انتخاب شد. عمل هضم اسیدی نمونه ها مطابق با روش های استاندارد صورت گرفت و از دستگاه جذب اتمی جهت تعیین غلظت فلزات سنگین نمونه ها و از نرم افزارSPSS و اکسل، جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج: میانگین غلظت فلزات سنگین(سرب، کادمیوم، آرسنیک و جیوه) در نمونه های سبزیجات، متفاوت و در بازه زمانی و مکانی مختلف، متغیر مشاهده شد. بر اساس نتایج، سرب بالاترین غلظت متوسط (µg/L۸/۶۴۸) را در بین فلزات داشت. از بین سبزیجات منتخب، بیشترین آلودگی به فلزات سنگین به نمونه های شوید (µg/L۲/۱۹۲) مربوط بود. نتیجه گیری: غلظت فلزات سنگین در برخی از نمونه های سبزیجات بیش از حدود مجاز ملی و بین المللی بدست آمد که می تواند ناشی از عوامل دیگر غیر از استفاده از فاضلاب جهت آبیاری باشد. با این وجود استفاده از پساب استاندارد جهت آبیاری کشاورزی نیازمند اقدامات کنترلی و عمل به وظایف دستگاه های مربوطه می باشد. واژه های کلیدی: سبزیجات، کشف رود، فلزات سنگین، کادمیوم، سرب، آرسنیک، جیوه

سبزیجات, کشف رود, فلزات سنگین