اسلام نظری - گروه مهندسی محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران..
اصلان اگدرنژاد - استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
رضا جلیل زاده ینگجه - استادیار، گروه مهندسی محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب رودخانهها برای تصمیمگیری در خصوص استفاده از آنها بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل، این تحقیق به منظور بررسی کیفیت آب رودخانههای استان خوزستان انجام شد. مواد و روشها: رودخانههای مورد بررسی شامل دز، کرخه، کارون، مارون و زهره که مطالعه حاضر با استفاده از دادههای برداشت شده در طول سال ۱۳۹۷ در ایستگاههای معین بر روی این رودخانهها انجام شد. بدین منظور، از استاندارد ایران، سازمان بهداشت جهانی و محیط زیست کانادا و دیاگرامهای شولر و ویلکاکس استفاده شد. از شاخصهای کیفی IRWQIsc و NSFWQI نیز برای تعیین رتبه کیفی آب این رودخانهها استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد که آب رودخانه دز از نظر صنعتی خورنده است در حالی که سایر رودخانهها دارای آب رسوبگذار برای مصارف صنعتی بودند. کیفیت آب دز از نظر شرب بهتر از سایر رودخانههای استان خوزستان بود لیکن این رودخانه نیز براساس دیاگرام شولر دچار منیزیم، سختی و کلر بالا شده است. برای مصارف کشاورزی استفاده از آب این رودخانه نسبت به سایر رودخانهها بهتر بود. رودخانه کارون وضعیت متوسطی نسبت به سایر رودخانهها داشت و کیفیت آب در بالادست بهتر از پایین دست است. براساس شاخص IRWQIsc دامنه تغییرات کیفیت آب رودخانههای دز، کرخه، کارون، مارون و زهره به ترتیب ۸۳-۷۱، ۵۲-۴۱، ۵۵-۳۹، ۴۱-۳۳ و ۳۲-۲۵ بود. نتایج شاخص NSFWQI برای رودخانههای دز، کرخه، کارون، مارون و زهره به ترتیب نشان داد که مقدار این شاخص در رودخانههای مذکور بین ۷۷-۶۵، ۷۰-۵۵، ۶۸-۵۸، ۶۰-۵۲ و ۴۸-۳۶ متغیر بود. نتیجهگیری: براساس نتایج، کیفیت رودخانه دز در وضعیت نسبتا خوب قرار داشت. رودخانههای کارون و کرخه در وضعیت متوسط قرار داشتند و سایر رودخانهها دارای وضعیت نسبتا بد بودند. براساس کلیه شاخصها، کیفیت آب رودخانه زهره در وضعیت بد و رودخانه دز در وضعیت خوب قرار داشت. سایر رودخانهها کیفیت متوسطی داشتند.

دیاگرام شولر, رودخانه دز, رودخانه کارون, شاخص کیفی آب, کیفیت آب