داود مهدوی زادگان - دانشیار، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر فهم و بازخوانی منازعه نظری سیاست متعالیه با سیاست دانیه بر پایه آیات قرآن کریم و دادههای تاریخی است. پرسش اصلی این پژوهش، بررسی چرایی سرسختی مخالفت مشرکان مکه با رسول خدا(ص) میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرض استوار است که تعالیم و آموزههای اسلام با نظام سیاسی حاکم بر مکه سازگاری نداشت و بدین صورت منشا خصومتهای سیاسی شده بود. نتایج حاکی از آن است که به نظر میرسد دلیل مخالفت مشرکان مکه با رسول خدا(ص) به درگیر شدن اسلام با نظام سیاسی حاکم بر مکه باز میگردد و مبانی نظری سیاست متعالیه اسلام در تقابل جدی با سیاست دانیه عرب جاهلی میباشد. پیامهای قرآن کریم از همان لحظه نزول در مکه مکرمه ناظر به حیات سیاسی و اجتماعی بوده است. اگر سرسختی مشرکان مکه در میان نبود و رسول خدا(ص) در این شهر حکومت اسلامی را پایهگذاری میکردند، قطعا نزول احکام مدنی اسلام هم به تاخیر نمیافتاد. این سخن در تقابل با دیدگاه برخی است که گمان کردهاند آیات مکی برخلاف آیات مدنی با واقعیات عینی درگیر نیست. این آیات بیشتر درباره جهان پس از مرگ و روز جزا و بحث از آفرینش و عبادت الله است.

قرآن کریم, مکه, پیامبر(ص), آیات مکی, مشرکان