سید شهاب لاجوردی - دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
مسعود معینی پور - استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم ع، قم ، ایران.

هدف پژوهش حاضر شناسایی جایگاه عقلانیت بهعنوان یکی از ارکان شکلگیری تمدن نوین اسلامی در تحقق مراحل پنجگانه این تمدن در اندیشه امام خمینی و آیتالله خامنهای بود. در این راستا، مطالب مکتوب امام خمینی، خصوصا در کتابهای شرح حدیث جنود عقل و جهل، شرح چهل حدیث و بیانات ایشان در صحیفه امام و همچنین بیانات مقام معظم رهبری در طول سالهای رهبری و زعامت ایشان مورد واکاوی و مداقه قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عقلانیت در شکلگیری تمام مراحل تمدن نوین اسلامی نقش اساسی و محوری دارد و تمامی توصیهها و راهکارهایی که توسط امام خمینی و آیتالله خامنهای بهمنظور رسیدن به تمدن نوین اسلامی مطرح شده، منطبق با جنود عقلی است که در حدیث شریف جنود عقل و جهل مطرح شده است. به هر میزان که جنود عقل در یک تمدن شکوفا و متجلی شوند، آن تمدن به سمت تعالی و غایت قصوای خود که سعادت بشر میباشد، دست خواهد یافت و تمدن متعالی را شکل میدهد و در نقطه مقابل نیز به هر مقدار که از جنود جهل تبعیت کند، به سمت اسفلالسافلین حرکت خواهد کرد و تمدن متدانی را شکل خواهد داد.

امام خمینی, آیتالله خامنهای, تمدن نوین اسلامی, عقلانیت.