فاطمه فخری - کارشناس ارشد گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
سمیه فخری - کارشناس ارشد گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
سعید شاکریان - دانشیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
علیاکبر علیزاده - استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

مقدمه: فعالیت بدنی و ورزش از طریق سازوکارهای گوناکونی میتواند موجب ارتقای سلامتی در افراد گردد. بافت استخوان بدن میتواند تحت تاثیر فعالیت بدنی و ورزش متابولیسم گلوکز و چربی را تغییر دهد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر تمرینات تناوبی با شدت بالا (HIIT) بر سطوح سرمی استئوکلسین غیرکربوکسیله، مقاومت به انسولین و نیمرخ لیپیدی دختران دارای اضافهوزن انجام شد. روشکار: این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده در سال ۱۳۹۹ بر روی ۲۴ نفر از دانشجویان دختر دارای اضافهوزن (شاخص توده بدنی ۳۸/۲±۵۸/۲۸) در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. افراد بهطور تصادفی به دو گروه تمرین ۱۲ نفره HIIT و کنترل تقسیم شدند. گروه تمرین بهمدت ۶ هفته (۳ جلسه در هفته) به تمرین پرداختند، در حالیکه گروه کنترل هیچ فعالیت بدنی منظمی نداشتند. نمونههای خونی جهت اندازهگیری سطوح سرمی استئوکلسین، انسولین، گلوکز و نیمرخ لیپیدی (۴۸ ساعت قبل و پس از دوره مداخله) گرفته شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS (نسخه۲۳) و آزمونهای تی زوجی و تی مستقل انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنیدار در نظر گرفته شد. یافتهها: اجرای۶ هفته تمرین تناوبی با شدت بالا منجر به افزایش سطوح سرمی استئوکلسین غیرکربوکسیله (۰۴۵/۰=p) و کاهش معنیدار گلوکز (۰۲۶/۰=p)، مقاومت به انسولین (۰۳۶/۰=p)، تریگلیسیرید (۰۱۷/۰=p) و LDL (۰۴/۰=p) گردید. درحالیکه در سایر اجزای نیمرخ لیپیدی (کلسترول تام و HDL) تغییرات معنیداری مشاهده نشد (۰۵/۰≤p). نتیجهگیری: اجرای تمرینات تناوبی با شدت بالا منجر به بهبود معنیدار مقاومت به انسولین و برخی از شاخصهای نیمرخ لیپیدی (تریگلیسیرید و LDL) گردید که ممکن است ناشی از افزایش شاخص عملکرد آندوکرینی استخوان (استئوکلسین غیرکربوکسیله) باشد.

استئوکلسین غیرکربوکسیله, اضافه وزن, تمرین تناوبی شدید, مقاومت به انسولین, نیمرخ لیپیدی