تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر منافع و موانع درک شده بر قصد انجام تلقیح واکسن ویروس پاپیلومای انسانی در زنان آسیبپذیر: کاربرد مدل اعتقاد بهداشتی

مقدمه: ویروس زگیل تناسلی (HPV)، شایعترین بیماری منتقل شونده از طریق رابطه جنسی میباشد. لزوم توسعه آموزش پیشگیرانه، جهت عدم ابتلا به HPV در جوامع مختلف مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به لزوم توسعه برنامههای جامع ارتقا سلامت برای زنان آسیبپذیر از جمله برنامههای پیشگیرانه، تلقیح واکسن و تشخیص بهموقع، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر منافع و موانع درک شده بر قصد انجام تلقیح واکسن HPV در زنان آسیبپذیر انجام شد. روشکار: این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده، بهصورت پیش آزمون-پس آزمون در سال ۱۳۹۷ بر روی ۶۴ نفر از زنان آسیبپذیر در مراکز تحت پوشش بهزیستی شهر اصفهان انجام شد. زنان در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. آموزش سازههای منافع و موانع درک شده (با کاربرد مدل اعتقاد بهداشتی) در رابطه با قصد انجام تلقیح واکسن پاپیلومای انسانی، طی ۴ جلسه آموزشی در گروه مداخله اجرا گردید. واحدهای پژوهش قبل، بلافاصله و ۶ هفته بعد از آزمون با پرسشنامه محققساخته، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون تی مستقل، منویتنی، کای دو استفاده شد. آزمون­ها در سطح خطای ۵% و با استفاده از نرم­افزار SPSS (نسخه ۲۲) انجام شد. یافتهها: بررسی و تحلیل داده­ها نشان داد که در گروه آزمون اجرای مداخله باعث ایجاد افزایش معنادار در منافع درک شده و کاهش معنادار در موانع درک شده بلافاصله بعد از آزمون شده بود (۰۰۱/۰>p). ۶ هفته بعد از آزمون، منافع درک شده پایدار بوده (۸۴۰/۰=p) و موانع درک شده کاهش معنادار یافته بود (۰۱۷/۰=p). همچنین قصد رفتار تلقیح واکسن بلافاصله بعد از آزمون و ۶ هفته پس از آزمون بهطور معناداری افزایش یافته (۰۰۱/۰=p)، در حالیکه در گروه کنترل تغییرات امتیازات منافع، موانع و قصد رفتار در سه مرحله­ اندازه­گیری معنادار نبود. نتیجهگیری: با توجه به نتایج مطالعه، برنامه آموزشی بر اساس سازههای منافع و موانع درک شده زنان بر افزایش قصد آنان در مورد قصد انجام تلقیح واکسن ویروس پاپیلومای انسانی موثر است.

Keywords:

زنان آسیبپذیر , قصد رفتار , مدل اعتقاد بهداشتی , منافع درک شده , موانع درک شده , واکسن ویروس پاپیلومای انسانی