سید محمود رضا شمس دولت آبادی - استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی
محمدرضا جلیلوند - دانشجوی دکتری آینده پژوهی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی علل وقوع جنگهای آینده با استفاده از تفکر سیستمی است. این مقاله سعی دارد با ارائه مدلی، کاربرد تفکر سیستمی و مدلسازی سیستمهای پویا، به تجزیه و تحلیل علل جنگهای آینده پرداخته شود. بهمنظور شناسایی علل وقوع جنگهای آینده، از روش تحلیل محتوی ۵۹ مقاله که در بازه زمانی ۱۹۶۹ تا ۲۰۱۳ در مجلات خارجی و در حوزه جنگهای آینده منتشر شدهاند، استفاده میشود. تحلیل سیستمهای پویا یکی از تکنیکهایی است که امکان مدل­سازی سیستمهای پیچیده و غیرخطی را فراهم میآورد. لذا، از یک مدل دینامیکی نیز برای نشان دادن روابط علی میان عوامل شناسایی شده بهره گرفته خواهد شد. نتایج نشان میدهد که تغییر در موازنه قدرت، تروریسم، عدم قطعیت و مسائل امنیتی، کمیابی منابع، ظهور تکنولوژیهای جدید، مشکلات سیاسی و جنگهای داخلی، اختلافات مرزی، ناسیونالیسم، مذهب، رقابت اقتصادی، جهانیشدن، منافع مادی، اعتبار و افتخار در سطح بینالملل، مهاجرت انبوه، رشد جمعیت، کینهجویی، و تغییرات جوی، نقش مهمی در پیشبینی جنگهای آینده ایفا میکنند. این مطالعه اولین مطالعهای است که با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم به مدلسازی جنگهای آینده در قالب یک مدل دینامیکی پرداخته است.

جنگ, آینده پژوهی, تفکر سیستمی, سیستمهای پویا, تحلیل محتوی