سیدجواد امینی - استادیار مدیریت دولتی دانشگاه عالی دفاع ملی
عباس غلامی - دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

تحولات محیط امنیتی بین­المللی و شکل­گیری منظومه­های نوپدید هندسه قدرت جهانی، زمینه­ها و سطوح شکل­گیری منازعات و همکاری­های دو یا چندجانبه کشورها را در حوزه دفاعی و امنیتی تحت تاثیر قرار داده است. ازاینرو رویکرد دیپلماسی دفاعی فعال در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطح پیگیری می­شود. دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین از قابلیت­ها و ظرفیت­های توسعه همکاری و روابط دفاعی و امنیتی در سطح راهبردی با توجه به ویژگی­های ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و... در غرب و شرق آسیا برخوردارند. لذا هدف اصلی این پژوهش شناخت و اولویت­بندی پیشران­ها و ابعاد این همکاری است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی – توسعهای و روش تحقیق بر مبنای نوع دادههای موردنیاز، موردی- زمینهای است. با توجه به حجم جامعه آماری ۵۵ نفر، حجم نمونه بر حجم جامعه منطبق و تمام شمار بوده است. نتایج نشان می­دهد به ترتیب پیشران­های چهارگانه نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بیشترین نقش را در دیپلماسی دفاعی- امنیتی دو کشور دارند. همچنین در اولویتهای ­مذکور به تفکیک، پیشران نظامی با ۲۰ مولفه (انتقال فناوری نظامی با ۲/۹۸% و اعزام وابسته نظامی با ۴/۹۶ %)؛ پیشران سیاسی با ۶ مولفه (مبارزه با هژمونی آمریکا و نظام تکقطبی با ۲/۹۸ % و حضور در ترتیبات منطقهای نظیر شانگهای با ۷/۹۲ %)؛ پیشران اقتصادی با ۷ مولفه (امنیت اقتصادی با ۴/۹۶ % و احیای جاده ابریشم جدید با ۵/۹۴ %) و پیشران اجتماعی فرهنگی با ۶ مولفه (مبارزه با مواد مخدر و قاچاق انسان با ۸/۸۱ %) بیشترین تاثیر و ظرفیت را در دیپلماسی دفاعی شامل می­شوند.

دیپلماسی دفاعی, همکاری مشترک دفاعی- امنیتی, ابعاد و پیشرانهای همکاری