مقاله پژوهشی: تاثیر عوامل ژئوپلیتیک (سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی) سواحل مکران در حوزه دریای عمان بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران

حوزه دریای عمان و کشورهای پیرامونی آن مشتمل بر ایران، پاکستان، عمان و امارات متحده عربی که بهعنوان بخشی از حوزه ژئواستراتژیک اقیانوس هند محسوب میشود، یک محیط نسبتا ناشناخته و مغفول در ابعاد مختلف ازجمله عوامل ژئوپلیتیک سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی مرتبط با مسائل دفاعی است که در این راستا ضرورت اتخاذ راهبرد دفاعی در حوزهی دریای عمان برای کشور بهمنظور تامین منافع ملی، اجتنابناپذیر است. از طرفی تدوین راهبرد دفاعی مطلوب نیز مستلزم شناخت دقیق عوامل ژئوپلیتیکی این حوزه بهویژه درزمینه عوامل ژئوپلیتیک مزبور و توجه به تاثیر آنها بر راهبرد دفاعی کشور و روابط با سایر بازیگران در این حوزه می­باشد. بنابراین در پژوهش حاضر تلاش گردیده است تا با استفاده از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و بهصورت کاربردی پس از انجام مطالعات نظری و محیطشناسی سواحل جنوب شرق ایران و سواحل کشورهای حوزهی دریای عمان، عوامل ژئوپلیتیک سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی موثر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران شناسایی و در ادامه ضمن مشاوره با برخی از افراد خبره مرتبط با موضوع و اخذ نظر آنان، پرسشنامهای در قالب ۱۹ سوال بسته و یک سوال باز تنظیم و طراحی گردید، سپس پرسشنامه تحقیق در بین افراد خبره و صاحبنظر جامعه نمونه آماری که ۳۴ نفر برآورد گردیده بود بهصورت تمام شمار توزیع و پس از جمعآوری و اخذ نظر آنان با استفاده از روشهای کمی آماری، اقدام به تجزیهوتحلیل دادهها و نهایتا نسبت به جمع­بندی و ارزیابی سوال تحقیق پرداختهشده است. در نتیجهگیری و در پاسخ به سوال تحقیق، موثرترین عوامل ژئوپلیتیک سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی سواحل جنوب شرق کشور در حوزه­ دریای عمان که در تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران تاثیر دارند، برحسب اولویت میانگین و وزن آن­ها در قالب ۱۷ عامل موثر ژئوپلیتیک سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی تعیین گردیده­اند.

Keywords:

ژئوپلیتیک , عوامل ژئوپلیتیک , راهبرد دفاعی , حوزهی دریای عمان