مهدی حشمتی جدید - دکتری تخصصی و پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران
مسعود حقیقت - کارشاسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهر سازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

تهران ازجمله کلانشهرهای ایران است که با پدیده احساس ناامنی شهری بهطور جدی روبهرو است و هر روز پیامدهای ناشی از آن برای مردم و مسئولان بیشتر آشکار میشود. نبود پژوهشهای کافی از یکسو و عدم توجه ویژه مسئولان از سوی دیگر به ناامنی هر چه روز افزون اغلب مناطق تهران بویژه منطقه ۱۲ تهران منجر شده است. بررسی امنیت و چگونگی تاثیرپذیری در شهرها بیشتر متوجه محیط پیرامونی انسانهاست ولی در این حوزه بیشتر به جنبه نظری و روانی امنیت پرداخته شده و چگونگی تاثیر عوامل فیزیکی و شکلگیری کالبدی محیط و تاثیر آن بر احساس امنیت مغفول مانده است؛ لذا همین امر ضرورت پژوهشی این مقاله را تبیین میکند. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد پیمایشی است. در همین راستا بهمنظور بررسی میزان تاثیر دسترسیهای منطقه ۱۲ تهران بر احساس امنیت ساکنان آن ۳۴۴ عدد پرسشنامه (حاصل برآورد حجم نمونه با فرمول کوکران) طراحی، و نتایج آن به روش استقرایی با نقشهها و اطلاعات جی. آی. اس. مقایسه و تحلیل شد. نتایج تحلیلهای نظرسنجی میان ساکنان منطقه ۱۲ در این پژوهش بیانگر این است که  افزایش احساس امنیت در فضای شهری با افزایش میزان دسترسیپذیری و نفوذ پذیری فضا افزایش مییابد ولی این احساس امنیت با افزایش میزان سطوح زیرگذر رابطه عکس دارد.

امنیت شهری, عوامل کالبدی, دسترسیپذیری, نفوذ پذیری, معابر شهری