حسین خلف رضایی - استادیار دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)

حضور بازیگرانی غیر از دولتها در نظم نوین جهانی، تهدیدها و فرصتهای بسیاری را فراروی جوامع بشری و حقوق این جوامع قرار داده است. مقررات حقوق بشردوستانه عمدتا بر پایه تقسیمات سیاسی و جغرافیایی کشورها بنا گذاشته شده است و همین امر، توصیف درگیریهای فرامرزی بازیگران غیردولتی و واکنشهای کشورهای خارجی در قلمرو دیگر کشورها را با مشکل مواجه میکند. در واقع چالش اصلی، نزاعهای مسلحانه است که یک دولت در سرزمین تحت حاکمیت دولتی دیگر انجام می­دهد. در نبود توصیفی روشن از این وضعیت، تعیین حقوق قابل اعمال میسر نخواهد بود. علاوه بر این، اجرای حقها و تکالیف حقوق بشردوستانه بینالمللی در مورد گروههای مسلح فراملی نیز با توجه به وضعیت خاص آنها با مشکلاتی همراه است. اقدامات نظامی فراسرزمینی دولتها در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی، برخی حقوق­دانان و سیاستمداران را بر آن داشته تا از خلا یا بیکفایتی حقوق مخاصمات مسلحانه فعلی سخن گفته و با بیتوجهی نسبت به مقررات موجود، مرزهای بینالمللی را درنوردند.

بازیگران غیردولتی, مخاصمات مسلحانه, گروههای مسلح فراملی, حقوق بشردوستانه, ماده ۳ مشترک