علی سعیدی - دانشیار دانشگاه جامع امام حسین(ع)
الله بخش دریجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی پدافند غیرعامل دانشگاه جامع امام حسین(ع)

برنامهریزی کمی و کیفی یک مکان، نیازمند داشتن اطلاعات جامعی از عوامل فنی، اقتصادی، پدافندی، اجتماعی و محیطزیستی در سطح کلان میباشد. امروزه کشورهایی که خسارات ناشی از بلایا را تجربه نمودهاند، بهمنظور حفظ سرمایههای ملی، توجه خاصی به پدافند غیرعامل[۱] نموده و در راهبرد دفاعی خود جایگاه ویژهای برای آن قائل شدهاند. بدیهی است، انتخاب مناسبترین مکان، همواره از مسائل حائز اهمیت در پدافند غیرعامل بهشمار میآید؛ بهطوری که پتانسیلهای موجود، میتواند در راستای حمایت از اصول پدافند غیرعامل قرار گرفته و درصورت عدم وجود این قابلیتها، صدمات جبرانناپذیری در دستیابی به اهداف پدافند غیرعامل ایجاد نماید. لذا شناسایی و بررسی شاخصها و معیارهای مکانیابی[۲] بهینه، ضرورتی اجتنابناپذیر میباشد. از سوی دیگر، حفاظت و تامین آب بهعنوان ماده حیاتی، از طریق احداث سدها ضروری است. در پژوهش حاضر تلاش شده تا با شناسایی و رتبهبندی شاخصهای پدافند غیرعامل موثر بر مکانیابی سدهای مخزنی - بهمنظور حداقلسازی خسارات، پیامدهای احتمالی و شناخت دقیق تهدیدها - که اطلاعات مورد نیاز از طریق طراحی و تکمیل پرسشنامه مقایسات زوجی که توسط کارشناسان و مدیران صنعت سد جمعآوری گردیده با بهرهگیری از تکنیک منعطف تحلیل فراگیر دادهها[۳] در نرمافزار (EC)[۴] استخراج و تحلیل شود. نتایج نشان داد، در میان زیرشاخصهای پدافند غیرعامل، «امنیت»، «بازدارندگی»، «ایمنی»، «سهولت مدیریتهای بحران و ریسک (حوادث و بلایای طبیعی و انسانساز)»، «آبگرفتگی و نشت»، «زلزله»، «مرمتپذیری» و «شکستگی سد»، بهترتیب با اختصاص ضرایب وزنی ۳۸۵/۰، ۲۲۶/۰، ۱۶۷/۰، ۰۶۴/۰، ۰۴۱/۰، ۰۴۰/۰، ۰۳۹/۰ و ۰۳۸/۰ در اولویت اصلی مکانیابی سدهای مخزنی قرار دارند. [۱]- Passive Defense [۲]- Site Locating or Site Selection [۳]- Analytical Hierarchy Process (AHP) [۴]- Expert Choice

سد, مکانیابی, پدافند غیرعامل, فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی