سید محسن میریوسفی - دانشگاه تبریز
رضا غفارپور - دانشگاه امام حسین(ع)

امروزه زیرساخت­های حیاتی در برابر حوادث طبیعی، حملات عمدی فیزیکی یا سایبری و تجاوز کشورهای متخاصم بیش از قبل آسیب­پذیر هستند. به علاوه، از آنجایی که بیشتر عملکردهای جامعه وابستگی شدیدی به عاملیت زیرساخت­های حیاتی دارد، هر گونه اختلال در کارکرد یکی از زیرساخت­ها می­تواند منجر به ایجاد پیامدهای مخرب در سایر زیرساخت­های وابسته و به تبع آن در کل جامعه گردد. از این رو، بحث حفاظت از زیرساخت­های حیاتی به یکی از اولویت­های تحقیقاتی قرن بیست و یک تبدیل شده است. در کشور ما، مستحکم­سازی زیرساختهای حیاتی و کاهش احتمال حملات عمدی، آسیب­پذیری­ها و پیامدهای مخرب، تنها با رعایت الزامات پدافند غیرعامل محقق میگردد. حفاظت از زیرساخت­های حیاتی در مقابله با انواع مختلف تهدیدات، به عنوان یکی از اهداف پدافند غیرعامل، با ایجاد و توسعه راهبرد­های حفاظتی مناسب و کارا امکان­پذیر است. در این مقاله، برخی شیوه­ها و راهبردهای ملی حفاظت از زیرساخت­های حیاتی بیان شده است. با ظهور و توسعه مفاهیم جدیدی همچون تاب­آوری در این حوزه، سیاست­ها، راهبرد­ها و اقدامات مشترک طرح­های ملی حفاظت از زیرساخت­های حیاتی تحلیل گردیده است. در نهایت، برخی اهداف راهبردی بعلاوه مهمترین الزمات و چالش­های پیشروی حوزه حفاظت از زیرساخت­های حیاتی به منظور توسعه چارچوب­ها و با دیدگاهی آینده پژوهانه مطرح شده است. بدین ترتیب، با استفاده از روش مطالعات تطبیقی، برخی الزامات اولیه در رابطه با راهبرد ملی حفاظت از زیرساخت­های حیاتی استخراج و تحلیل شده است که می­تواند گامی موثر در پیشبرد اهداف پدافند غیرعامل کشور محسوب گردد.

حفاظت زیرساختهای حیاتی, زیرساختهای حیاتی, امنیت, تابآوری, آسیبپذیری, پدافند غیرعامل