زمینشیمی آپاتیت و سنگهای میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکهسیاه (شمالخاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی
عنوان مقاله: زمینشیمی آپاتیت و سنگهای میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکهسیاه (شمالخاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی
شناسه ملی مقاله: JR_IJPU-11-1_003
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_IJPU-11-1_003
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
امیر محامد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
محسن موید - تبریز - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی - گروه علوم زمین
منیر مجرد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
خلاصه مقاله:
امیر محامد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
محسن موید - تبریز - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی - گروه علوم زمین
منیر مجرد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
منطقه لکهسیاه در پهنه ایران مرکزی و در ۴۰ کیلومتری شمالخاوری شهرستان بافق در استان یزد جای دارد. واحدهای سنگی منطقه به سن کامبرین زیرین و دربردارنده ریولیت، آندزیت و سنگهای آذرآواری هستند. این سنگها بیشتر بافت پورفیری تا گلومروپورفیری نشان میدهند. سنگهای آذرین درونی منطقه به شکل استوک و دایک جایگزین شدهاند و ترکیب مونزونیتی و دیوریتی و بافت اینترگرانولار و گرانولار دارند. برپایه ویژگیهای زمینشیمیایی این سنگها از سری ماگمایی کالکآلکالن بهشمار میروند و متاآلومینوس تا پرآلومینوس هستند. الگوی فراوانی عنصرهای خاکی کمیاب در کانی آپاتیت کانسار از LREE نسبت به HREE غنیشدگی نشان میدهد. این الگو از ویژگیهای کانسارهای آهن تیپ کایروناست. همچنین، در سنگ میزبان LILE (مانند: Rb، Ba، La، U، K و Th) غنیشدگی و HFSE (مانند: Nb، Ta، Zr و Y) تهیشدگی نشان میدهند. این ویژگی نشانه ماگماتیسم در پهنههای فرورانشی است. برپایه میزان غلظت عنصرهای کمیاب و فرعی، از دیدگاه زمینساختی، سنگهای آتشفشانی و آذرین درونی به محدوده کمان ماگمایی متعلق هستند. شواهد نشان میدهند ماگمای نخستین سازنده این سنگها پیامد ذوببخشی پوسته اقیانوسی فرورو در پهنه فرورانش است و هنگام بستهشدن حوضه اقیانوسی پروتوتتیس پدید آمده است. ماگمای اکسیدی سرشار از آهن و فسفر از جدایش ماگماهای مافیک نخستین پدید آمده است و از راه گسلها و شکستگیها به سطوح بالاتر راه یافته است. بررسی ترکیب ایزوتوپی اکسیژن و هیدروژن کوارتز همراه با کانسنگ مگنتیت در این کانسار و محاسبه سیال در تعادل با آن نشان میدهد سیال کانهزا در این کانسار خاستگاه ماگمایی داشته است.
کلمات کلیدی: گرانیت, تیپ S, تیپ A, پهنه برخوردی, ریفت قارهای, گرمیچای, میانه
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1187774/