بررسی سنگزایی الیوین‏گابرونوریتهای منطقه چشمه قصابان (شمال‏باختری همدان) با بهرهگیری از ترکیب شیمیایی کانی‏ها

سنگ‏های آذرین درونی چشمه قصابان در شمالباختری شهر همدان جای دارند و بخشی از مجموعه پلوتونیک الوند بهشمار می‏رود. این توده‏ها در مزوزوییک درون فیلیتهای همدان نفوذ کرده‏اند. ترکیب این نفوذی‏ها الیوین‏گابرونوریت، هورنبلندگابرو و بیوتیتگابرو، بههمراه مقداری کوارتزدیوریت و گرانودیوریت است. الیوین گابرونوریتها از ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز و الیوینهای دارای بافت کرونا ساخته شدهاند. تجزیههای شیمیایی کانی‏ها نشان می‏دهند درصد فورستریت در الیوین‏‏ها برابربا ۷۱ تا ۷۷ است و بهسوی مرکز بلورها افزایش می‏یابد. همچنین، در پی واکنش این الیوین ها با مذاب اطراف و سیال های مرتبط با آن، جایگزینی الیوین ها در حاشیه با ارتوپیروکسن و هورنبلند رخ داده که به صورت بافت کرونا دیده می شود. کلینوپیروکسن‏های این سنگ‏ها از نوع دیوپسید است و ارتوپیروکسن‏ها ترکیب پیژونیت دارند. افزون‏بر این، محتوای MgO و Cr۲O۳ در پیروکسن‏ها نشان می‏دهد ماگمای مادر الیوینگابرونوریت‏ها سرشت تولهایتی داشته و در پهنهای فرورانشی پدید آمده است که دچار کافتیشدن و بالاآمدن ماگماهای سستکرهای شده است. نتایج دما و فشارسنجی برپایه ترکیب شیمیایی کانی‏های پیروکسن نشان می‏دهند این سنگ‏ها در دمای ۸۰۰ تا ۹۰۰ درجه سانتیگراد و فشار ۷ تا ۱۰ کیلوبار پدید آمدهاند. ویژگی‏های سنگشناسی و کانیشناسی این سنگ‏ها همانند کمپلکس‏های مافیک- الترامافیک تیپ آلاسکا هستند که در بالای پهنههای فرورانش پدید میآیند. یافتههای این پژوهش نشاندهنده نقش ماگماهای با خاستگاه گوشتهای در پیدایش مجموعه پلوتونیک الوند است.

Keywords:

الیوینگابرو , کرونا , شیمی کانی‏ها , چشمهقصابان , الوند