سید مهرداد حسینی - گروه فرآوری آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
آراسب دباغ مقدم - گروه بهداشت نظامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی آجا، تهران، ایران
افشین عادلی - دانشیار، گروه فرآوری محصولات شیلاتی، دانشکده شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

با توجه به نقش ارزشمند ماهی در سلامتی و اهمیت آن در سبد غذایی خانوارها، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مصرف ماهی تازه و فرآوردههای شیلاتی و تحلیل موانع مصرف ماهی در بین پرسنل ارتش انجام شد. این پژوهش در میان ۳۰۶ نفر از پرسنل آجا از طریق توزیع پرسشنامه در استانهای تهران، مازندران، گلستان و خراسان رضوی صورت گرفت. تحلیل واریانس جهت شناسایی اختلافهای معنادار در میان سه گروه مصرفکننده (مصرفکنندگان با مصرف ماهی هفتگی، ماهانه و سالانه) صورت گرفت و تفاوتهای جمعیتشناختی نیز از طریق آنالیز واریانس و آزمون t مستقل بدست آمد. سرانه مصرف ماهی، کنسرو ماهی و کل، بهترتیب ۳/۴، ۲/۱ و ۵/۵ کیلوگرم بدست آمد. تنها ۸/۷ درصد از خانوارها بهصورت هفتگی ماهی مصرف میکردند. نتایج نشان داد که باصرفهتر بودن گوشت مرغ نسبت به ماهی (بهویژه در خانوارهای با توان مالی کم)، قدرت خرید کم خانوارها (بهویژه خانوارهای شمالی)، مخاطرهآمیز بودن مصرف ماهی، نارضایتی از کیفیت ماهیان عرضهشده (بهویژه در بین افراد با مهارت کم و با تحصیلات دیپلم)، عدم دسترسی آسان به ماهی (بهویژه در مشهد و شهریار)، گرایش به راحتطلبی، دشواری آمادهسازی ماهی و نداشتن مهارت لازم در انتخاب، آمادهسازی و طبخ ماهی (بهویژه در شهرهای غیرساحلی) دلایل اصلی مصرف کم ماهی در خانوارهای آجا میباشد. نتایج این مطالعه میتواند در برنامهریزی-های آموزشی و اجرایی مسئولان کشوری و لشکری ذیربط جهت ترغیب خانوارها به مصرف ماهی و مداخله به موقع جهت اصلاح آن یاریدهنده باشد.

مصرف ماهی, موانع, پرسنل آجا