اسفندیار جهانگرد - استادیار اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی
نازیلا علینقی - دانشجوی دکتری، دانشگاه کانتربری نیوزلند

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و رشد روزافزون آن در دهههای اخیر به رشد اقتصادی و افزایش بهرهوری در برخی کشورها خصوصا کشورهای توسعهیافته انجامیده است. این موضوع باعث طرح این سوال میشود که آیا رشد اقتصادی باعث توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) شده است و یا بهعکس. از این رو در این مقاله به بررسی رابطه علیت میان سرمایهگذاری ICT و رشد بهرهوری نیروی کار براساس مدلهای پانل پویا و با استفاده از تخمینزن گشتاورهای تعمیمیافته، برای ۴۸ کشور، شامل ۲۵ کشور توسعهیافته و ۲۳ کشور درحالتوسعه در دوره زمانی ۲۰۰۰- ۲۰۰۸ پرداختهایم. نتایج این تحقیق نشان میدهد که رابطهای دوسویه میان سرمایهگذاری ICT و رشد بهرهوری نیروی کار در سه نمونه شامل کشورهای توسعهیافته، درحالتوسعه، و نیز کل کشورها برقرار است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که سرمایهگذاری ICT به بهبود بهرهوری نیروی کار و درنهایت رشد اقتصادی کشورها خواهد انجامید.طبقهبندی JEL:  C۲۳, O۳۳, J۲۴. 

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT), رشد بهرهوری نیروی کار, روش گشتاورهای تعمیمیافته (GMM), دادههای تابلویی (panel data)