معصومه حاجی عموشا - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
ابراهیم آرمن - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران
فرهاد طهماسبی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

روح ادبیات مقاومت، زنده­کردن احساسات ملی و امید در مردم و مدافعان وطن علیه دشمنان خارجی و رهبران خیانتکار داخلی است تا آنها را به پایداری و مقاومت در راه وطن وادار کند. سید اشرف­الدین حسینی معروف به نسیم شمال و ابراهیم طوقان، معروف به شاعر ملی فلسطین، در دو مقطع حساس تاریخی ایران و فلسطین، ازجمله نمایندگان شعر مقاومت هستند. پژوهش حاضر می­کوشد با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر رویکرد «ما و دیگران»، شعر این دو شاعر را با هم مقایسه و صف دشمنان داخلی و خارجی وطن را از دوستان، حامیان و فداکارانش جدا کند و به­عبارتی، روش تحقیقی، «ما و دیگری» را در شعرهای وطنی آنها، شناسایی و معرفی نماید. دشمنان وطن، هم­دستانی داخلی دارند که یا در لباس دوست ظاهر میشوند و یا بر مرکب جهل، خرافه، استبداد و زر و زور سوارند. این دو شاعر، نابسامانی و چالش وطن را تنها به استعمار خارجی و استبداد داخلی منحصر نمیکنند، بلکه مزدوران داخلی و حتی خود مردم و برخی خصلت­های منفی، مانند جهل و سرسپردگی را، در ایجاد مصیبت­ها و شرایط ناگوار تاریخی وطن، شریک می­دانند. صف مدافعان وطن در شعر هر دو شاعر تقریبا مشابه است؛ ولی درخصوص دشمنان، طوقان بر دشمن خارجی و هم­دستان داخلیاش و نسیم شمال بر استبداد و عوامل داخلی و خصلتهای منفی جامعه، تاکید بیشتری دارد.  

ادبیات تطبیقی, شعر مقاومت, وطندوستی, ما و دیگری