علی اسودی - دکترای تخصصی زبان و ادبیات عربی، استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی
سودابه مظفری - دکترای تخصصی زبان و ادبیات عربی، استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، هیات علمی دانشگاه خوارزمی
اکرم زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی

قرآن کریم به سبب دارا بودن آموزههای بلند آسمانی و گنجینههای فراوان صرفی، نحوی و بلاغی زبان عربی، همواره مورد توجه دانشمندان و عربیپژوهان سراسر جهان قرار گرفتهاست. به این ترتیب، ترجمه این کتاب ارزشمند از اهمیت ویژهای برخوردار است. از این رو، هر ساله هزاران مقاله و پایاننامه با محوریت ارزیابی ترجمههای قرآن کریم به نگارش در میآید تا چند و چونی درستی ترجمه این کتاب مقدس، آشکار شود. از میان ترجمههای فارسی قرآن کریم، همواره ترجمههای وفادار آن، مورد توجه و استقبال بیشتر خوانندگان و پژوهشگران قرار گرفتهاست؛ از جمله مترجمهایی که با وفاداری تمام، این مصحف گرانمایه را به زبان فارسی ترجمه کردهاند، میتوان افرادی همچون مکارم شیرازی (Makarem Shirazi, ۲۰۰۱)، مشکینی (Meshkini, ۲۰۱۵)، الهی قمشهای (Elahi Qomshee, ۲۰۰۶)، خرمشاهی (Khorramshahi, ۱۹۹۷) و فولادوند (Fooladvand, ۱۹۹۷) را نام برد. هر چند، ترجمههای آنها نسبت به متن قرآن کریم وفادار بوده، ولی همچون هر اثر ادبی دیگری- همچنانکه از شایستگیهای بسیاری بهرهمند است، ممکن است از کاستیهایی به دور نباشد. به این ترتیب، پژوهش حاضر با تکیه بر الگوی ارزیابی ترجمه ارائهشده به وسیله کارمن گارسس (Garces, ۱۹۹۴) و بر مبنای سطح دوم این نظریه (سطح صرفی و نحوی) ترجمههای این مترجمها را در حوزه «مای شبیه به لیس» مورد پژوهش و ارزیابی قرار دادهاست. پس از بررسی، این یافته به دست آمد که مهمترین عامل در ضعف ترجمههای مورد اشاره در این حوزه، معادلیابی نکردن درست در زبان مقصد و نادیده گرفتن بیپردهگوییهای خداوند در این کتاب ارزشمند (قبض نحوی) بودهاست.

نظریه کارمن گارسس, بحث ما مشبهه بلیس, ترجمههای مکارم شیرازی, مشکینی, الهی قمشهای, خرمشاهی و فولادوند