احمد مراد خانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

رعایت حقوق شهروندی به معنای مسئولیتها و امتیازاتی که شخص تابع کشوری از آن برخوردار است، به عنوان یکی از شاخصههای پیشرفت در جوامع غربی مطرح میباشد. در اسلام نیز حقوق شهروندی اسلامی و عوامل پیشرفت جامعه اسلامی با توجه به مبانی و اهداف قرآنی آن در قالب شهروند جهانی اسلامی تحت عنوان خلیفه خدا در روی زمین مطرح میباشد؛ شهروندی که با کرامت اخذ شده از خداوند در راستای برقراری جامعه توحیدمحور با حفظ ارزشهای الهی ـ انسانی در پهنای دنیا متعهد است. بر همین اساس، بررسی مولفههای تشکیلدهنده حقوق شهروندی اسلامی و غیر اسلامی و ارتباط آن با حقوق بشر لازم و ضروری مینماید. گزارش قرآن از دنیا و ارتباط آن با آخرت و محوریت خداشناسی وتوحید عبادی و نقش و اهمیت آن در پیشرفته دانستن جوامع اسلامی از دیگر مباحث مهم میباشد. مسئولیت حاکمیت و دولتها در برابر رعایت، حفظ و توسعه پایدار حقوق شهروندی اسلامی در زمینه حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی ـ اجتماعی، فرهنگی و قضایی و همچنین تعهد آحاد جامعه بشری در مقابل آن از جمله مباحثی است که در این نوشتار مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.

قرآن, حقوق شهروندی, حقوق بشر, جامعه پیشرفته اسلامی, مسئولیت شهروندی