امین بنی طالبی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
مسعود فروزنده - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

«تکرار» در زیباشناسی هنر از مباحث اساسی است و در ادبیات و بهخصوص در شعر نقش بسزا دارد. این فن ادبی در صورت کاربرد مناسب، جنبههای زیباشناسیک خواهد داشت و از دیدگاه سبک­شناختی نیز گاه بیانگر سبک شخصی است. در این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی، گونه­های مختلف تکرار و توازن در سطوح گوناگون آوایی، واژگانی و نحوی در منظومه ویس و رامین (۴۳۲-۴۴۶ق) - که از داستان­های روزگار اشکانیان و در بحر هزج به نظم در آمده است- مطالعه میشود. در بخش نخست، توازن آوایی با مقوله­هایی نظیر توازن­ واجی و هجایی، در بخش دوم، توازن واژگانی، شامل انواع تکرار در سطوح مختلف واژه، گروه و جمله، و در بخش سوم، توازن نحوی با مقوله هایی همچون تکرار ساخت، همنشین­سازی نقشی و جانشینسازی نقشی تحلیل میشود و در پایان، کارکردهای تکرار در منظومه ویس و رامین بررسی خواهد شد. نتیجه بیانگر این مطلب است که فخرالدین گرگانی توانسته از طریق تکرار، هنرمندانهترین صنایع بلاغی، بهویژه صنایع لفظی را در سراسر منظومه خود به نمایش بگذارد و از این طریق، مفهوم شعری خود را با تاکید، وضوح، تنوع و لذت بالاتری به مخاطب ارائه کند و از تکرار برای تداعی و نمایش اعمال دراماتیک و انسجام میان موسیقی و مفاهیم شعری بهره ببرد.

ویس و رامین, تکرار آوایی, تکرار واژگانی, تکرار نحوی, کارکرد تکرار