هومان شاکری - عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، بوشهر، ایران
بهاالدین اسکندری - استادیار مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی جامعهالمصطفی العالمیه، قم، ایران

در بررسیهای ساختاری، بین قصه­های عامیانه سرتاسر جهان وجوه اشتراک زیادی وجود دارد. در پژوهش حاضر،  چند داستان عامیانه بوشهر، از منظرریخت­شناختی نقد و بررسی شده­اند. نخست مقوله ریخت­شناسی تعریف شده­ است، سپس از بین داستان­های محلی جمع­آوری­شده سه داستان انتخاب و از منظر ریخت­شناسی تجزیه و تحلیل شده­اند. بیشتر این داستان­ها با الگوی ریخت­شناسی «پراپ» هماهنگ هستند. پژوهش حاضر نشان می­دهد که این سه داستان با اندک جابه­جایی با الگوهای پراپ در تحلیل ریخت­شناختی اینگونه قصه­ها، مطابقت دارند و با اندک تفاوتی با خویشکاری­های او هماهنگ هستند؛ برخی از عناصر که در الگوی پراپ نیست، در مقاله بدان­ها اشاره شده است؛ درواقع نوآوری این مقاله در همین بازاندیشی و ابداع نشانه­­ای عناصر قصه ایرانی است. این بررسی نشان می­دهد که قصه­های بوشهری نیز قابلیت بررسی ساختاری دارند و تا حد زیادی با الگوی قصه­های ایرانی هم­خوان و مشابهند. آنچه به این مقاله تازگی می­بخشد، بازآفرینی نشانه­های الگویی قصه­های بوشهری و نشان­دادن اختلاف­های قصه­های ایرانی با اصول ساخت­گرایی در قصه­شناسی است.

پراپ, ریختشناسی, خویشکاری, قصه های عامیانه, استان بوشهر