بررسی اثرات سدسازی و تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه کارون بر شوری اراضی و رخداد پدیده گرد و غبار در دشت خوزستان
عنوان مقاله: بررسی اثرات سدسازی و تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه کارون بر شوری اراضی و رخداد پدیده گرد و غبار در دشت خوزستان
شناسه ملی مقاله: JR_JISE-43-1_012
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_JISE-43-1_012
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
سیروس جعفری - دانشیار علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
خلاصه مقاله:
سیروس جعفری - دانشیار علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
این مطالعه برای بررسی اثر سدسازی و تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه کارون بر زیست بوم منطقه انجام شد.برای بررسی تغییرات دبی و شوری رودخانه کارون، از آمارهای یک دوره چهل ساله (۹۵-۱۳۵۵) رودخانه کارون در ایستگاه ملاثانی استفاده شد. همچنین تغییرات شوری و سدیمی خاک، در محدوده معینی از دشت خوزستان، به وسعت حدود ۶۸۰۰ هکتار در پایین دست شهر اهواز و در شمال تالاب شادگان، در طی سالهای ۱۳۶۹، ۱۳۸۹ و ۱۳۹۵ مقایسه شد. نتایج نشان داد میزان شوری از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۵ رو به افزایش است. با تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه کارون و کاهش دبی آن، از یک سو کیفیت آب به شدت کاهش یافته و میزان املاح نیز به بیش از دو برابر افزایش یافته است. از سوی دیگر ممانعت از جریان سیلابی دشت، سبب شوری شدید خاکها شده است. به طوریکه مساحت اراضی با شوری بیش از ۳۰ دسی زیمنس بر متر برای وسعت ۶۸۰۰ هکتاری مورد مطالعه، از ۵۲۴۸ هکتار (۲/۷۷%) در سال ۱۳۶۹ به ۶۷۵۴ هکتار (۳/۹۹%) در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است. به دلیل ایجاد این میزان از شوری که فراتر از حد تحمل گیاهان شور دوست بومی است، پوشش گیاهی منطقه از بین رفته و خاک لخت شده است. در این مناطق عاری از پوشش گیاهی در مواجه با بادهای دائمی منطقه، طوفانهایی از گرد و غبار ایجاد شده است. بنابراین تغییر رژیم هیدرولوژی رودخانه، عامل بخشی از مشکلات فعلی کیفیت هوا بهشمار میآید. از اینرو بازنگری و تجدید نظر در عوامل موثر در تغییر رژیم هیدرولوژی از جمله اقدامات سد سازی و انتقال از سرشاخهها ضرورت دارد.
کلمات کلیدی: سیلاب, تجمع نمک, نسبت جذب سدیم, سد گتوند
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1188658/