واکاوی خصوصیات ابرها و برخی شاخصهای فیزیکی موثر در بارش مشهد

نظر به اهمیت نوع، میزان و خصوصیات ابرناکی، همچنین نقش رطوبت و شرایط ناپایداری در فرایند بارش، تحقیق زیر برای واکاوی مشخصات ابرها در فصول مختلف سال و  بررسی برخی شاخص­های فیزیکی تاثیرگذار بر بارش، انجام شد. به این منظور در ابتدا، اطلاعاتابرناکیشهر مشهد در دوره زمانی ۲۰۱۰-۱۹۸۶ از بانک اطلاعاتی اداره کل هواشناسی خراسان رضوی استخراج گردید.  مقدار ابرناکی، فراوانی رخداد ابرهای پایین، متوسط و فراوانی رخداد ابرهای با رشد قایم شامل ابرهای کومولوس نوع۲ و کومولونیمبوس، در ماه­های مختلف سال مشخص شد. در بررسی خصوصیات فیزیکی ابرها، با توجه به نقش دمای ابر درفرایند بارش، با استفاده از نمودارهای جوبالای ایستگاه مشهد، در بازه زمانی ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۱،  دمای پایه ابر در ماه­های مختلف مشخص گردید. سپس با توجه به اهمیت و  نقش شرایط ناپایداری و رطوبت جو، در ایجاد بارش به بررسی رابطه بین برخی شاخص­های ناپایداری، شامل شاخصCAPE  ، شاخص K، شاخصshowalter و شاخص آب قابل بارش، با میزان بارش پرداخته شد، در انتها با ایجاد یک معادله رگرسیونی، سهم هر کدام از این شاخص­ها در میزان بارش مشخص گردید. بررسی ها نشان داد که ارتباط برخی از شاخص­ها و لگاریتم بارش، بهصورت خطی نمی­باشد. اما، نتایج حاصل از تحلیل واریانس رگرسیون، نشان از معنی­دار بودن رگرسیون در سطح ۹۹درصد داشت یعنی حداقل یکی از شاخص­های ناپایداری دارای رابطه خطی با لگاریتم طبیعی بارش شش ساعته است. مشخص شد که تنها ارتباط متغیرهای K و SI با لگاریتم طبیعی بارش در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنی­دار هستند.

Keywords:

شاخص آب قابل بارش , شاخص Showalter , شاخص CAPE , شاخص K , نمودارهای جوبالا