مریم صانع پور - استادیار گروه تاریخ و تمدن غرب، پژوهشکده غربشناسی و علمپژوهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران

عقل انسانبه عنوان وجه تمایز وی از حیوانات، اصلی ترین عامل شکل دهنده تمدن بشری بوده  است و محرومیت  از عقل به منزله محرومیت از حضور در فرآیند تمدن بشری تلقی می شود. در اسطوره های یونان باستانیعنی اولین زمینه های فرهنگی غرب زنان موجوداتی غیرعقلانی و احساسی توصیف می شدند.این طرز تلقی با فیثاغوریانکه بنیانگذاران فلسفهیونان بودند ادامه یافت و سپس  در تاریخ فلسفه غرب تا  دوره روشنگریپیش رفت. به این ترتیب حوزه اجتماعی دوره روشنگری به مردان، و حوزه خانوادگی به زنان اختصاص یافتو عقل  مردانه یکه تاز عرصه تمدن شد.با تولد و گسترش جنبش های فمینیستی فیلسوفان زنانه نگر پا به عرصه تفکر گذاشته اند و عقل مردمحور مدرن را مورد نقادی قرار داده اند.. ایشان به بازخوانی تفکر فلسفی پرداخته اند تا زنان را از حاشیه به متن حیات انسانی وارد کنند وبا ورود  عقل مادرانه به نظریه پردازی ها و سیاستگذاری های اجتماعی، مهربانی و صلح را به جامعه بشری بازگردانند. در این مقاله پس از تحلیل عقل مذکر و نقادی آن توسط فیلسوفان زنانه نگر  راهکارهای نظریه پردازان فمینیست  تحلیل و ارزیابی می شود، و در نهایت معیارهایی برای  عقلانیتارائه می شود که از آسیب دوگانه انگاری انسا ن ها به عنوان سوژه / ابژه ، من / دیگری، اصلی / فرعی، در امان باشد و طرحی همدلانه برای حیات انسان دراندازد.

عقل مردانه, عقل زنانه, اسطوره یونانی, فلسفه یونانی, مدرنیته, فمینیسم, مادرانگی