محمدمهدی جندقیان - دکتری فلسفه تطبیقی، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران.
آسیه استادی - کارشناسی ارشد مطالعات شیعه( کلام)، دانشگاه ادبیان و مذاهب، قم، ایران

در حال حاضر چیستی و چگونگی به کاربندی «روش تحلیلی» به عنوان یکی از روشهای تحقیق، برای فراگیران و نوپژوهان رشتههای الهیات و معارف قرآن و حدیث دغدغهای جدی است؛ حال آن که این روش از دیرباز در متون و دانشهای کلام، فلسفه و فقه مورد استفاده بودهاست. در مقاله پیشرو برای توضیح و شناساندن این مفهوم (تحلیل) از دو شیوه تعریف مفهومی (بحث نظری در باب چیستی روش تحلیلی) و تعریف بالاشاره (ارجاع مستقیم یا نشان دادن نمونههای عینی از تحلیل در متون حدیثی) بهره برده شدهاست. در «روش تحلیلی» که متکی بر فعالیت و خلاقیت ذهنی پژوهشگر است، تلاش میشود تا مدعای کلی یک گزاره تجزیه شده و احتمالات مختلف درباره معنای دقیق هر جز و به تبع آن معنای کلی و راستین مدعای کلی گزاره تعیین شود. برای نمونه و رعایت حال مخاطبان [دانشپژوهان معارف دینی]، متنی از شیخ صدوق انتخاب شده است. صدوق که بیشتر به عنوان یک محدث شناسانده میشود، در دفاع از آموزه امامت و ولایت علی (علیهالسلام) به عنوان یک اندیشه-ورز و متکلم امامی حضور یافته و با استفاده از روش تحلیلی در تفسیر دو حدیث «ولایت و منزلت» در کتاب معانی الاخبار میکوشد تا مضمون اصلی این دو حدیث را که همان ولایت امیرالمومنین علی علیهالسلام است، اثبات نماید.

روش تحلیلی, شیخ صدوق, حدیث منزلت, حدیث ولایت, امامت, ولایت