علی اکبر عبدل آبادی - استادیار فلسفه و حکمت، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران.
سید امین میرحسینی - دانشجوی دکتری فلسفه غرب، دانشگاه بین المللی امام خمینی ره، قزوین، ایران.

«نظریه اعتباریات» سید محمدحسین طباطبائی نظریهای برای تبیین ساز وکار آن دسته از ادراکات انسان است که مطابقی در خارج ندارند و مجعول قوای فعال انساناند. دستهای از این ادراکات، ادراکاتیاند که به حسن (خوبی) و قبح (بدی) مربوطاند. اعتباری دانستن حسن و قبح این فرضیه را به ذهن ما متبادر کرده که «نظریه اعتباریات» طباطبائی اساسا نظریهای قراردادگروانه است. در این مقاله کوشیدهایم تا «نظریه اعتباریات» او را با یکی از نظریههای اخلاقشناختی قراردادگروانه معاصر؛ یعنی، «نظریه عدالت در حکم انصاف» جان رالز، مقایسه کنیم، وجوه تشابه آن دو نظریه را بیان کنیم و به مدد این مقایسه به فهم بهتری از «نظریه اعتباریات» طباطبائی و قراردادگروانه بودن یا نبودن آن دست یابیم. از همین رو، در این مقاله، با روشی تحلیلی، پیشفرضها، استدلالها و لازمههای دو نظریه مذکور را کشف، استخراج و بیان خواهیم کرد. مدعای ما این است که در هر سه بخش مذکور وجوه تشابهی در نظریه طباطبائی و نظریه رالز یافت میشوند که به نحو موجهی موید فرضیه مایند.

طباطبایی, رالز, اعتباریات, قراردادگروی, وجوه تشابه