سودابه ادیب زاده - کارشناسی ارشد مطالعات معماری، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
محسن عباسی هرفته - دکتری مرمت، استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد، ایران.
احمد امین پور - دکتری معماری، دانشیار دانشگاه هنر اصفهان، ایران.

بیان مسئله: تاریخنگاری معماری در ایران، همچون سایر حوزههای مبانی نظری معماری، به جایگاهی شایسته دست نیافته است، و از سوی دیگر آثار تاریخنگاری موجود نیز آنقدر مورد بررسی قرار نگرفتهاند که از این رهاورد داشتهها و نداشتههای این حوزه مشخص شود و مسیر تاریخنگاری معماری ایران روشنتر شود. لذا بررسی آثار تاریخنگاری معماری امری ضروری به نظر میرسد؛ این پژوهش به دنبال پاسخگویی به سوالات ذیل است: «آرتور پوپ» با چه نگرشها و روشهایی به شناخت معماری ایران پرداخته است؟ این روشها و نگرشها در چه زمینهها و بستری شکل گرفتهاند؟ و حاصل بهکارگیری این روشها و نگرشها در شناخت معماری ایران چه بوده است؟هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی آثار مکتوب آرتور پوپ بهمنظور شناخت نگرشها و روشهای او و نیز دستاورد او در بهکارگیری آنها برای شناخت معماری ایران است.روش پژوهش: بهمنظور دستیابی به این هدف، نظریه زمینهای یا گراندد تئوری بهعنوان روش پژوهش مورد استفاده قرار گرفت.نتیجهگیری: نتیجه حاصل بیانگر آن بود که آرتور پوپ، متاثر از اقتضائات زمانه و نیازهای تاریخنگاری معماری ایران در آن دوره زمانی، نگرشها و روشهایی را در شناخت معماری ایران به کار گرفت و با کمک آن تاریخنامهای از معماری ایران ارائه داد که اگرچه بیشتر معطوف به جنبههای کالبدی معماری ایران است، اما بهجز کالبد به وجوه دیگری از معماری ایران چون فضا و زمینههای شکلگیری نیز تا اندازهای توجه دارد، و تاریخنگاری معماری او بیش از تاریخنگاران همدوره خود واجد رنگ و بویی معمارانه است. او همچنین بیش از دیگران تلاش کرد تا نگاهش را به نگاه انسان ایرانی نزدیک کند؛ لذا میتوان پوپ را تاریخنگاری دانست که، با درنظرگرفتن اقتضائات زمانهاش، بهنحوی قابلقبول برای نگارش تاریخنامهای درباره معماری ایران تلاش کرد.

تاریخنگاری معماری, نگرش تاریخنگار, روش تاریخنگار, آرتور پوپ