ایوب مرادی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
سارا چالاک - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

ژیلبر دوران فیلسوف و متفکر فرانسوی، ریشه بسیاری از خیالپردازیهای بشر را کهنالگوهایی میداند که خاستگاه اصلی آنها ترس از گذر زمان و تلاش برای کنترل آن است. برهمیناساس نمادهای خیالی را به دو منظومه اصلی روزانه و شبانه تقسیم میکند. منظومه روزانه بازنماییکننده ترس از مرگ و منظومه شبانه تعدیلکننده این هراس است. این رویکرد نقش شایانی در تشخیص انگیزههای پنهانی داشت که بهشکل ناخودآگاه خود را بر ذهن هنرمند تحمیل میکنند. رمان «آنسوی دریای مردگان» از معصومه میرابوطالبی اثری است که دغدغه اصلی خود را مسئله مرگ و نحوه ارائه آن برای مخاطب نوجوان قرار داده است. نویسنده در این اثر با بهرهگیری از تصاویری خیالی تلاش کرده است تا مخاطب خود را با جلوهای متناسب از مرگ مواجه سازد. مقاله حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است در پی بررسی شیوه اثرگذاری تصاویر رمان یادشده در تعدیل ترس مخاطب نوجوان از مرگ است. نتایج نشانگر آن است که نویسنده بیشترین استفاده را از منظومه روزانه تخیلات داشته است و در این میان ریختهای حیوانی، تاریکی و سقوطی بهترتیب بیشترین انعکاس را دارند. تقابلهای موجود در این تصاویر بازنماییکننده مرگ و زندگی و هراس از مرگ و مواجهه مطلوب با این هراس است.

تخیل, منظومه روزانه تخیلات, منظومه شبانه تخیلات, ژیلبر دوران, رمان نوجوان, آنسوی دریای مردگان