مهدی دریایی - دانشگاه شهید چمران
سیدمحمود کاشفی پور - دانشگاه شهید چمران
مهدی قمشی - دانشگاه شهید چمران

    رسوبگذاری در مخازن سدها از عوامل بسیار مهم کاهش عمر مفید آنها می باشد. عامل اصلی حرکت رسوبات در مخازن سد   جریان غلیظ می باشد. لذا شناخت دقیق این پدیده می تواند کمک شایانی در کنترل جریان غلیظ و افزایش عمر مفید سدها داشته باشد. در این تحقیق تاثیر همزمان زبری و شیب بستر بر روی سرعت پیشانی و بدنه جریان غلیظ مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش­ها در فلومی به طول ۷۸۰ سانتی­متر، عرض ۳۵ سانتی­متر و ارتفاع ۷۰ سانتی­متر با چهار اندازه ارتفاع زبری (۰، ۵/۰، ۱ و ۵/۱ سانتی­متر) و چهار شیب (۰، ۵/۱، ۵/۲ و ۵/۳ درصد) انجام شد. همچنین در کلیه آزمایش­ها دو غلظت ۱۰ گرم در لیتر (                         ) و ۲۰ گرم در لیتر () از جریان غلیظ رسوبی مورد استفاده قرار گرفت. در مجموع ۳۲ سری آزمایش انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع زبری سرعت پیشانی و بدنه جریان غلیظ کاهش و با افزایش شیب افزایش می یابد. همچنین با در نظر گرفتن زبری، ضریب کولگان در برآورد سرعت پیشانی حدود ۴۰درصد نسبت به شرایط با کف بدون زبری کاهش یافت و مقدار متوسط آن ۴/۰ حاصل گردید. از طرفی افزایش شیب باعث کاهش تاثیر زبری در کم کردن سرعت پیشانی و بدنه شد. در انتها با استفاده از نرم افزار Datafit معادله­هایی به منظور پیش بینی سرعت پیشانی و سرعت بدنه جریان غلیظ با در نظر گرفتن زبری و شیب ارائه گردید که میزان R۲در آنها به ترتیب برابر ۸۵/۰ و ۷۳/۰ محاسبه گردید.

جریان کدر, شیب طولی, زبری, سرعت پیشانی, سرعت بدنه