حسین خزیمه نژاد - دانشگاه بیرجند
مهدی قمشی - دانشگاه شهید چمران
محمود شفاعی بجستان - دانشگاه شهید چمران

تاکنون مطالعات زیادی در خصوص شناخت مکانیسم آبشستگی اطراف سازه­های هیدرولیکی به خصوص پل­ها انجام شده و روش­هایی نیز جهت کنترل یا کاهش آبشستگی در اطراف آن­ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته­اند. در زمینه­ی آبشستگی اطراف پل­ها تمرکز تحقیقات بیشتر بر روی پایه­ بوده است تا تکیه­گاه، در حالی که بررسی آمار موجود بر روی شکست پل­ها نشان می­دهد که بیشتر مشکلات، مربوط به تکیه­گاه بوده و در نتیجه هزینه­های بیشتری نیز در این بخش صرف شده است. یکی از روش­های کاهش آبشستگی اطراف تکیه­گاهاستفاده از طوقه است. طوقه صفحه­ای تخت با ضخامت کم است که در اطراف پایه یا تکیه­گاهنصب می­شود. در تحقیق حاضر با انجام ۹۳ آزمایش تاثیر ابعاد مختلف طوقه­های متقارن و نامتقارن بر روی کاهش آبشستگی در اطراف تکیه­گاه پل بررسی شد، علاوه بر این عملکرد آن­ها نیز مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش ابعاد هر دو نوع طوقه، بر عملکرد آن­ها افزوده می­شود. با مقایسه­ی دو نوع طوقه مشخص شد که اگر عرض طوقه­ی نامتقارن در بالادست نسبت به عرض آن در پایین­دست تکیه­گاه بزرگ­تر باشد، نسبت به طوقه­ی متقارن هم مساحت خود از عملکرد بهتری برخوردار خواهد بود. هم­چنین تاثیر تراز نصب طوقه­ در حالت متقارن نیز مورد بررسی قرار گرفت که  نتایج حاکی از عملکرد بهتر طوقه­های زیر بستر نسبت به طوقه­های روی بستر و بالاتر از بستر بود.

آبشستگی, پایداری پل, تکیهگاه, طوقه