محمد رضا کهنسال - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
ملیحه شیبانی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

در دهه های اخیر با توجه به فراگیر شدن کشاورزی ارگانیک در سراسر دنیا، اهمیت سلامت خاک، انسان و اکوسیستم، تولید غذای ارگانیک و سالم برای جمعیت رو به رشد و افزایش سهم کشوری در بازارهای جهانی محصولات ارگانیک، توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران رواج یافته است. به همین منظور در این مقاله تلاش شده است تا میزان تمایل به دریافت زعفران کاران برای کشت زعفران ارگانیک نسبت به محصول متعارف و عوامل موثر بر آن مورد بررسی قرار گیرد. جامعه آماری تحقیق زعفران کاران تربت حیدریه و زاوه می باشد که براساس جدول بارتلت و همکاران، حجم نمونه ۳۸۰ نفر تعیین شد. برای نمونه گیری و انتخاب افراد در جامعه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از الگوی دومرحله ای هکمن توبیت استفاده شد. داده های این پژوهش از پرسشنامه های تکمیل شده توسط زعفران کاران منطقه تربت حیدریه در سال ۱۳۹۸ جمع آوری گردید. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که متغیرهای تجربه، تحصیلات، مصرف کود دامی و شاخص آگاهی در مدل پروبیت تاثیر مثبت و معنی دار و متغیرهای شغل اصلی و مصرف کود شیمیایی تاثیر منفی و معنی داری بر پذیرش کشت زعفران ارگانیک دارند. نتایج همچنین نشان دادند که متغیر نگرش منفی نسبت به کشت ارگانیک در الگوی رگرسیون خطی معنادار و مثبت می باشد. بنابراین نگرش منفی موجب تمایل به دریافت مبلغ بیشتر کشاورزان برای تولید زعفران ارگانیک می گردد. متغیرهای تجربه، تحصیلات و شغل اصلی در الگوی رگرسیون خطی تاثیر مثبت و معنی دار و متغیرهای درآمد، سطح زیرکشت و سن مزرعه تاثیر منفی و معناداری بر تمایل به مبلغ دریافتی کشاورزان برای کشت زعفران ارگانیک دارند. بر اساس نتایج، پیشنهاد می شود که زعفران کاران اطلاعات کاملی درمورد مدیریت مزارع ارگانیک، بازار فروش محصولات ارگانیک از طرق مختلف کسب نمایند. ضمنا ضرورت دارد شرایطی فراهم آید که زعفران کاران تازه کار از تجارب زعفران کاران باتجربه استفاده نمایند.

روش دو مرحله ای هکمن, کشاورزی ارگانیک, کود شیمیایی, نگرش