مرجان میرزائی - Kish International Branch, Islami Azad University, Kish, Iran
پیمان حسنی ابهریان - Institute for Cognitive Science Studies, Department of Cognitive Rehabilitation, Brain and Cognition Clinic, Tehran, Iran
فرحناز مسچی - Department of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Karaj Branch, Karaj, Iran
مهرداد ثابت - Department of psychology, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran

مقدمه: سالمندی روندی است که باعث تغییر در عملکرد شناختی و بروز اختلال در فعالیت روزمره افراد میشود، بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان ترکیبی توانبخشی شناختی رایانهای و تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم از روی جمجمه، بر بهبود عملکرد شناختی سالمندان شهر مشهد بود. روش بررسی: این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. ۶۰ سالمند ۶۰ سال به بالا انتخاب و به صورت تصادفی ساده در سه گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. برای سه گروه آزمایش به صورت جدا، جلسات تحریک الکتریکی مستقیم مغز، توانبخشی شناختی رایانهای و درمان ترکیبی به صورت روزانه به مدت دو هفته متناوب اجرا شد. متغیرهای وابسته در سه نوبت پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری توسط آزمونهای جایگزینی نماد و ارقام، فراخنای ارقام و بررسی عملکرد یکپارچه دیداری شنیداری سنجیده شدند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل واریانس اندازهگیری مکرر استفاده شد. یافتهها: بین گروههای آزمایش و کنترل از لحاظ عملکرد شناختی تفاوت معنیداری وجود دارد و اثربخشی درمان ترکیبی نسبت به درمانها به صورت جداگانه نیز متفاوت بود (۰۵/۰>p، ۳۹/۱۹=F). بحث و نتیجهگیری: درمانهای تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم از روی جمجمه و توانبخشی شناختی رایانهای به صورت جداگانه باعث بهبود عملکرد شناختی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده بودند. اما درمان ترکیبی اثربخشتر از درمانها به صورت جداگانه بود و میتواند جز درمانهای مفید و کاربردی در این زمینه باشد.

Cognitive Function, Rehabilitation, Transcranial Direct Current Stimulation, Aging, عملکرد شناختی, بازتوانی, تحریک الکتریکی مستقیم مغز, سالمندی