مسعود عظیمی - دانشآموخته کارشناسی ارشد و استادیار، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس، تهران، ایران
مرتضی مهری - استادیار، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس، تهران، ایران
فاطمه شیرمحمد - استادیار، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس، تهران، ایران

برای مقایسه آثار منابع آلی، غیرآلی و هیدروکسی روی بر عملکرد رشد و آنزیم­های کبد جوجه گوشتی، آزمایشی با استفاده از ۳۶۰ قطعه جوجه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با ۶ تیمار و ۴ تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از ۱) شاهد منفی؛ بدون مکمل روی، ۲) شاهد مثبت دارای ۸۰ میلی­گرم سولفات روی در کیلوگرم جیره، ۳) جیره دارای ۸۰ میلی­گرم هیدروکسیکلراید روی در کیلوگرم جیره، ۴) جیره دارای ۶۰ میلی­گرم سولفات روی+ ۲۰ میلی­گرم روی-متیونین در کیلوگرم جیره، ۵) جیره دارای ۴۰ میلی­گرم سولفات روی+ ۴۰ میلی­گرم اکسید روی در کیلوگرم جیره، ۶) جیره دارای ۳۰ میلی­گرم سولفات روی + ۳۰ میلی­گرم اکسید روی + ۲۰ میلی­گرم روی-متیونین در کیلوگرم جیره. در پایان آزمایش، وزن نسبی بورس فابریسیوس و تیموس در مقایسه با گروه شاهد منفی کاهش یافت (۰۵/۰P<). منبع هیدروکسیکلراید روی مصرف خوراک را نسبت به گروه شاهد مثبت و افزایش وزن روزانه را در مقایسه با تیمارهای ۱، ۲ و ۴ بهبود بخشید (۰۵/۰P<). فعالیت آلکالین فسفاتاز پلاسما در تیمارهای ۵ و ۶ نسبت به تیمارهای ۳ و ۴ افزایش معنی­داری نشان داد، ولی تفاوت معنی­داری در سطح لاکتات­دهیدروژناز، آسپارتات­آمینوترانسفراز و آلانین ­آمینوترانسفراز پلاسما در تیمارهای مختلف مشاهده نشد. یافته­ها نشان می­دهد منبع هیدروکسیکلراید روی آثار قابل مقایسه­ای با منابع غیرآلی و ترکیب منابع آلی و غیرآلی روی در جوجه گوشتی دارد.

آلکالین فسفاتاز, روی- متیونین, سولفات روی, هیدروکسیکلراید روی