رضا شریفی اصل - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محسن کافی - استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
مهدی صیدی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
سپیده کلاته جاری - استادیار، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک بر رشد و برخی پاسخ­های فیزیولوژیکی چمن آفریقایی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. عامل اول اسید هیومیک در چهار سطح (صفر، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلیگرم در لیتر بهصورت کاربرد خاکی) و عامل دوم تنش شوری در چهار سطح (صفر، ۵، ۷ و ۹ دسیزیمنس بر متر) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر شوری و اسید هیومیک بر پارامترهای رشدی، رنگیزه­های فتوسنتزی، مالون دی­آلدهید، پرولین و آنزیمهای آنتیاکسیدان معنیدار بود. در شرایط تنش شوری، وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، سطح برگ و کلروفیل کاهش، اما پرولین و فعالیت مالون دی آلدیید کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز افزایش یافت. کاربرد اسید هیومیک سبب افزایش پارامترهای رشدی، محتوای کلروفیل، کاتالاز و پراکسیداز شد و تحمل شوری در گیاه را افزایش داد. با افزایش غلظت اسید هیومیک اثربخشی آن افزایش یافت، بهطوریکه بالاترین تاثیر در غلظت ۱۵۰ میلیگرم در لیتر اسید هیومیک مشاهده شد. بهطورکلی، نتایج نشان داد کاربرد اسید هیومیک با بهبود فرآیندهای فیزیولوژیک گیاه میتواند بهطور موثری برای حفاظت چمن از اثرهای شوری بالا استفاده شود. 

پرولین, تنش اکسیداتیو, سوپراکسید دیسمیوتاز, کلروفیل, مالون دیآلدیید‏