سروه سعادی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
عبدالله جوانمرد - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
محمد رضا مرشدلو - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
مجتبی نورآئین - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

بهمنظور بررسی اثرات کاربرد تلفیقی قارچ مایکوریزا و کودهای شیمیایی مرسوم بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia iberica)، آزمایشی به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۷ تیمار و ۳ تکرار در مزرعهی تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال ۱۳۹۵ اجرا شد. تیمارها شامل ۱۰۰ درصد کود شیمیایی NPK (CF)، قارچ Gm (Glomus mosseae)، قارچ Gi (Glomus intraradices)، Gm+Gi،۵۰% CF + Gm، ۵۰% CF+ Gi، ۵۰% CF+ Gm+ Gi بودند. نتایج نشان داد بیشترین (۸۳/۷۱) و کمترین (۴۷/۵۴) شاخص کلروفیل بهترتیب با کاربرد تلفیقی ۵۰% CF+ Gm+ Gi و کاربرد جداگانه Gi مشاهده شد. همچنین بیشترین تعداد شاخه جانبی به تیمارهای ۵۰% CF+Gm +  Gi، ۵۰% CF+ Gmو Gmمربوط بود. بیشترین عملکرد دانه (۸/۸۰۲ کیلوگرم در هکتار)، تعداد چرخه گل در بوته (۶/۶۳)، تعداد دانه در بوته (۳/۵۱۹)، تعداد دانه در ساقه اصلی (۲/۱۴۹)، تعداد دانه در چرخه گل (۱۸)، وزن دانه در بوته (۷۵/۳ گرم)، وزن هزاردانه (۷/۴ گرم) و بیشترین وزن خشک کل (۳/۴۲۶ گرم در متر مربع) با کاربرد تلفیقی ۵۰% CF+ Gm+ Gi بهدست آمد. در ضمن بیشترین میزان (۵۱/۰) و عملکرد اسانس (۲/۲ گرم در متر مربع) با کاربرد تلفیقی ۵۰% CF+Gm+Gi مشاهده شد. آنالیز GC-FID و GC-MS اسانس نشان داد که ترکیبات لینالول، منتون، ژرانیول، منتیل استات، ژرانیول استات، والنسن و کاریوفیلن اکساید جز ترکیبهای غالب اسانس بالنگو بودند. بهطور کلی، کاربرد تلفیقی ۵۰ درصد کود شیمیایی به همراه قارچهای مایکوریزا علاوه بر کاهش مصرف کودهای شیمیایی به بهبود کمیت و کیفیت اسانس بالنگو منجر گردید.

درصد اسانس, عملکرد دانه, عملکرد اسانس, قارچ موسه, منتون‏