نسرین کاویان اطهر - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمدعلی ابوطالبیان - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

به­منظور بررسی اثر شیوههای کاربرد کودهای فسفات و سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد، درصد پروتئین، فسفر و روی دانه یک رقم لوبیای تلقیح شده با Rhizobium leguminosarum در سطوح مختلف کود نیتروژن آغازگر، آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار، در سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. در این آزمایش، سه عامل مقدار کود نیتروژن آغازگر (صفر، ۳۰ و ۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و شیوه مصرف سولفاتروی (خاکپخش و محلولپاشی) و فسفات (خاک­پخش و نواری) در نظر گرفته شد. بیش­ترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه و عملکرد زیستی لوبیا، از تیمار ۳۰ کیلوگرم نیتروژن + فسفر نواری + محلول­پاشی روی، بهترتیب بهمیزان ۲۵/۱۴، ۹۸/۴، ۳۱۸۰ و ۱۰۱۹۷ کیلوگرم در هکتار بهدست آمد که نسبت به تیمار شاهد (خاک­پخش کودهای فسفات و سولفات روی + عدم مصرف نیتروژن)، بهترتیب ۹۰، ۸۱، ۸۸ و ۳۴/۹۵ درصد افزایش داشتند. مصرف نواری کود فسفر در دو سطح صفر و ۳۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن آغازگر، موجب افزایش پروتئین دانه، به‎ترتیب بهمیزان ۶/۲۳ و ۷/۲۰ درصد شد و غلظت فسفر دانه را نیز ۳۴ درصد بالا برد. محلول­پاشی سولفات‎روی نیز پروتئین و غلظت روی دانه را نسبت به کاربرد خاک‎پخش آن، به‎ترتیب ۱۶ و ۱۳ درصد افزایش داد. بر اساس نتایج بهدست آمده، مصرف ۳۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن آغازگر به همراه کاربرد همزمان فسفر نواری و محلول­پاشی روی، تیمار مناسبی در بهبود کمیت و کیفیت دانه لوبیا می­باشد.

پروتئین, دانه در غلاف, غلاف در بوته, کاربرد نواری, محلول­پاشی