پرویز مرادی - استادیار بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویح کشاورزی، زنجان
احمدرضا دادرس - استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی. استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورز، زنجان.

فستوکای پابلند (Festuca arundinacea)، با قابلیت تحمل بالا در شرایط مختلف آب و هوایی و نقش موثر آن در تغذیه دام و احیا مراتع، یکی از مهمترین گیاهان زراعی و مرتعی محسوب می­شود. در مطالعه حاضر، از ۳۶ جمعیت فیستوکای پابلند که از بانک ژن منابع طبیعی ایران تهیه شده بود استفاده شد. مواد گیاهی در دو سال زراعی ۱۳۸۴تا ۱۳۸۶، در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی خیرآباد شهرستان زنجان، در دو شرایط آبیاری و دیم ارزیابی شدند. نتایج حاصل از روش بای­پلات نشان داد که مولفه اول (معرف اثر اصلی ژنوتیپیا G)  و دوم (معرف اثر متقابل ژنوتیپ در محیط یا GE)، بهترتیب ۴۹ و ۲۸ درصد و در مجموع، ۷۷ درصد از کل تغیرات را توجیه نمودند و می­توان این گونه استنباط نمود که نتایج به دست آمده از تجزیه بای­پلات، دارای اعتبار نسبتا خوبی در توجیه تغییراتG+GE  است. نتایج روش گرافیکی نشان داد در کل محیط­ها، جمعیت­های G۱۵ (توانکش)، G۳۱ (استرالیا)، G۱۱ (بروجن)، G۲۵ (فلسطین­اشغالی) و G۳۵ (ایرلند)، دارای عملکرد نسبتا بالا و پایداری بالا بودند و همچنین بر اساس گراف، ژنوتیپ ایده­آل فرضی جمعیت­هایG۳۵  (ایرلند) و G۲۵ (فلسطین­اشغالی)، نزدیکترین جمعیت­ها به ژنوتیپ ایده­آل فرضی شناسایی شدند که سازگارترین جمعیت­های پیشنهادی برای محیط­های مورد مطالعه می­باشند.  

اثرمتقابل, پایداری عملکرد, تجزیه مرکب, خشکی, گیاه علوفه­ای