سعید صمدیان فرد - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مبارک سالاریفر - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سحر جاویدان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
فاطمه میکائیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تخمین دقیق تبخیر و تعرق گیاه مرجع در برنامهریزیهای آبیاری اهمیت ویژهای دارد. همچنین، عدم دسترسی به دادههای لایسیمتری باعث شده است پژوهش­گران به استفاده از روشهای غیرمستقیم از جمله روشهای دادهمحور روی آورند. در پژوهش حاضر، توانایی روشهای دادهمحور رگرسیون فرآیند گاوسی (GPR)، رگرسیون بردار پشتیبان (SVR) و جنگل تصادفی (RF) در تخمین تبخیر و تعرق گیاه مرجع موردبررسی قرار گرفت. بدین منظور، دادههای هواشناسی دمای میانگین، سرعت باد، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی در بازه زمانی ۹۷-۱۳۹۲ در نه ایستگاه شمالی کشور از جمله آستارا، بندر انزلی، رشت، رامسر، نوشهر، ساری، بندر ترکمن، گرگان، گنبدکاووس جمعآوری شد. تبخیر و تعرق محاسبهشده با استفاده از روش فائو-پنمن-مونتیث بهعنوان خروجیهای هدف در نظر گرفتهشده و چهار سناریو ترکیبی از پارامترهای هواشناسی برای واسنجی و صحتسنجی روشهای موردمطالعه، مدنظر قرار گرفتند. دقت روشهای مذکور با استفاده از پارامترهای آماری ضریب همبستگی، شاخص پراکندگی و ضریب ویلموت مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدلGPR۴  با شاخص پراکندگی در محدوده ۱۳۲/۰ تا ۱۷۹/۰ در ایستگاههای آستارا، بندر انزلی، رشت، رامسر، نوشهر و ساری، مدلSVR۴   با شاخص پراکندگی ۱۱۶/۰ تا ۱۲۰/۰ در ایستگاههای بندر ترکمن و گنبدکاووس و روش هارگریوز-سامانی با شاخص پراکندگی ۵۰۹/۰ در ایستگاه گرگان برآوردهای بهمراتب دقیقتری از تبخیر و تعرق گیاه مرجع داشتهاند.

تبخیر و تعرق, روشهای دادهمحور, شمال کشور, فائو-پنمن-مونتیث, هارگریوز-سامانی