گیاه پالایی و تخمین زمان بهینه پالایش خاکهای آلوده به سرب با استفاده از دو گیاه خرفه و تاجخروس وحشی

فلزات سنگین یکی از مهمترین آلایندههای محیطزیست و بهویژه منابع خاک و آب هستند. از میان فلزات سنگین، سرب یکی از مهمترین آلایندههای سمی است. استفاده از خاکهای آلوده به سرب، مستلزم آلودگیزدایی و بهسازی آنها است. پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان آلودگیزدایی سرب از خاک و تخمین زمان بهینه پالایش با استفاده از گیاهان خرفه و تاجخروس وحشی انجام شد. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار شاهد، ۱۵۰، ۳۰۰، ۶۰۰ و  mg/kg۱۲۰۰ و سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که در هر دو گیاه رابطهای غیرخطی و مثبت بین مقدار سرب تجمع یافته در ریشه و ساقه با غلظت سرب موجود در خاک وجود داشت. بیش­ترین مقدار سرب تجمع یافته در ریشه خرفه و تاجخروس وحشی به­ترتیب ۳۹/۱۷۳ و mg/kg ۷۶/۱۴۹ و در ساقه آنها نیز به­ترتیب ۰۱/۲۰ و mg/kg ۸۲/۵ بهدست آمد. فاکتور انتقال در هر دو گیاه کوچکتر از یک بوده (برای گیاه خرفه از ۶۲/۰ تا ۱۲/۰ و برای گیاه تاجخروس وحشی از ۱۴/۰ تا ۰۴/۰) و بیانگر انتقال کم­تر سرب از ریشه به اندام هوایی میباشد. با توجه به توانایی گیاهان فوق در جذب مقادیر زیاد سرب از ناحیه رشد ریشه، عملکرد گیاهی بالا و توانایی تجمع سرب در اندامهای قابلبرداشت، هر دو گیاه برای پاکسازی سرب از اعماق سطحی خاک و تا غلظتهای چندین برابر غلظت مجاز سرب کارآیی بالایی داشتند. لیکن با توجه به زمان پالایش و مقدار زیستتوده تولیدشده، گیاه تاجخروس وحشی از توانایی بیش­تری برای بهسازی خاکهای آلوده برخوردار بود.

Keywords:

آلودگی خاک , استخراج گیاهی , سرب , فاکتور انتقال