وحید محمدی - دانشجوی دکتری، گروه علوم دام و طیور، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران.
سید داود شریفی - دانشیار،گروه علوم دام و طیور، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران.
محسن شرفی - استادیار، گروه علوم دام و طیور، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
عبدالله محمدی سنگ چشمه - استادیار،گروه علوم دام و طیور، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران.

اثر تغذیه ال-کارنیتین پیش از بلوغ بر فراسنجه های کیفی منی تازه و منجمد - یخ گشایی شده با استفاده از ۱۲ قطعه خروس مادر گوشتی سویه راس ( ۱۲ هفتگی) به مدت ۱۸ هفته، در یک طرح کاملا تضادفی با سه تیمار ( سطوح صفر، ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم ال - کارنیتین در جیره) و چهار تکرار انجام شد. اسپرمگیری به روش مالش شکمی از ۲۶ تا ۲۹ هفتگی(چهار مرتبه) انجام شد. اسپرمهای گرفته شده در هر نوبت بعد از رقیقسازی (نسبت ۱ به ۲۰ با بلتسویل) به دو بخش تقسیم شدند، یک بخش منجمد شد و قسمت دیگر بلافاصله مورد بررسی قرار گرفتند. فراسنجههای جنبایی(کل و پیشرونده)، زندهمانی، ریخت شناسی، یکپارچگی و پراکسیداسیون غشا اسپرم پیش و پس از فرآیند انجماد-یخ-گشایی بطور مجزا سنجش شدند. در اسپرم تازه، رابطه بین ال-کارنیتین و نابهنجاری خطی منفی و رابطه بین ال-کارنیتین و زندهمانی خطی مثبت(۰/۰۵>P) بود. آنالیز درجه دوم در جنبایی پیشرونده و غلظت مالوندیآلدئید معنیدار بود(۰/۰۵>P). پرندگانی که از جیرههای حاوی ال-کارنیتین استفاده کردند، از لحاظ درصد جنبایی پیشرونده، زندهمانی، ناهنجاری و غلظت مالوندیآلدئید در اسپرم تازه، و همین صفات به همراه جنبایی کل و یکپارچگی غشا پلاسمایی در اسپرم منجمد شده، نسبت به پرندگان گروه شاهد کیفیت بالاتری داشتند(۰/۰۵>P). در اسپرم منجمد، رابطه بین ال-کارنیتین و شاخصهای جنبایی، زندمانی و یکپارچگی غشا خطی مثبت و بین ال-کارنیتین و غلظت مالوندیآلدئید خطی منفیبود(۰/۰۵>P) . رابطه بین ال-کارنیتین و جنبایی کل و پیشرونده، یکپارچگی غشا و غلظت مالوندیآلدئید بصورت درجه دوم بود(۰/۰۵>P). بر اساس نتایج این تحقیق، ال کارنیتین جیرهای قبل از بلوغ فراسنجههای کیفی اسپرم پیش و پس از انجماد را در خروسهای مادر گوشتی بهبود میبخشد.

انجماد, اسپرم, ال-کارنیتین, خروس, یخگشایی