ارتباط بعد فراکتالی و ضریب پیچشی در رودخانه های پیچانرودی ( مطالعه موردی : رودخانه مند)

رودخانه های پیچانرودی در شکل پلان شامل یک سری پیچ و خم های متناوب می باشند که توسط بازه های مستقیم کوتاه به یکدیگر می پیوندند. هندسه فراکتالی در واقع فضای موجود ریاضی که براساس هندسه اقلیدسی به فضاهای یک، دو و سه بعدی طبقه بندی میگردد را به صورت فضای فراکتالی که نانظمی ها و خصوصیات اشکال در آن بر حسب بعد فراکتالی( یک بعد حقیقی ونه لزوما یک عدد طبیعی) بوده، نمایش می دهد. ‏ ریخت شناسی رودخانه شامل بررسی شکل هندسی رودخانه در پلان، مشخصات نیمرخ طولی (شیب کانال ) و شکل هندسی رودخانه در مقطع و توپوگرافی بستر می باشد. غالبا ریخت شناسی رودخانه ها با هندسه اقلیدسی همراه بوده و ضرایبی مانند ضریب پیچش در مهندسی رودخانه ها با نگرش اقلیدسی و در مختصات دکارتی محاسبه شده اند. در سالهای اخیر هندسه فراکتالی درمقابل هندسه اقلیدسی، در تعیین خصوصیات هندسی اشیا در کاربرد های مختلف مورد استفاده قرارگرفته است. در تحقیق حاضر بعد فراکتالی در رودخانه مند در فاصله زمانی ۱۵ ساله از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ محاسبه شده که بعد فراکتال با استفاده از روش شمارش جعبه ای در محدوده ۰۱/۱ تا ۰۹/۱ و به روش تغییرات در محدوده ۱.۰۰۲۷ تا ۱.۹۹۱ در کل مسیر رودخانه تغییر میکند. همچنین در سه پیچانرود طویل وچهارده قوس از مسیر رودخانه نیزمقادیر بعد فراکتال محاسبه و با ضریب سینوسی مقایسه شده اند که ضریب همبستگی خوبی در محدوده ۹۴/۰ تا ۹۹/۰ بین بعد فراکتال با ضریب سینوسی در پیچانرودها به دست امده است.

Keywords:

هندسه فراکتال , رودخانه پیچانرودی , روش شمارش جعبه ای , ضریب پیچشی , رودخانه مند