بابک سامانی - دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید چمران اهواز
عباس چرچی - استاد یار گروه زمین شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
یاسمین راضی جلالی - کارشناسی ارشد تکتونیک گروه زمینشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران، اهواز.

چکیده عملکرد گسل شوشتر واقع در فروافتادگی دزفول شمالی باعث ایجاد مورفولوژی مشخصی شده است که در ردیابی و شناسایی ویژگیهای زمینشناسی و زمینریختشناسی آن مورد استفاده قرار میگیرد. در این مطالعه پهنهبندی گسل شوشتر از لحاظ نوع فعالیت بر اساس شاخصهای ریخت زمین ساختی پیچ وخم پیشانی کوهستان (Smf)، شاخص شکل حوضه (Bs)، شاخص طول-گرادیان رود (Sl)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره  (Vf) و شاخص عدم تقارن حوضهی زهکشی (Af) مورد بررسی قرار گرفته است. مقدار شاخص Smf در گسل شوشتر از ۰۰۷/۱ در مناطق فعال تا ۵۸۴/۱ در مناطق غیرفعال زمین ساختی متغیر میباشد. مقدار شاخص Sl از ۱۱/۸۹۸ در مناطق بسیارفعال منطقه تا مقدار ۸/۲۴۲ در مناطق با فعالیت زمین ساختی کم متغیر میباشد. مقدار شاخص Bs از ۶۲/۹ در مناطق بسیارفعال منطقه تا مقدار ۰۴/۲ در مناطق با فعالیت زمین ساختی کم متغیر میباشد. مقدار شا­خص Vf از ۱ در مناطق فعال با درههای V شکل تا ۵/۱۰ در مناطق غیرفعال با درههای U مانند متغیر است. مقدار شاخص شاخص Af از ۳/۳۵۹ در مناطق بسیارفعال منطقه تا مقدار ۷/۳ در مناطق با فعالیت زمین ساختی کم متغیر میباشد. با استفاده از تکنیکهایGIS ، رویهماندازی (overlay) چهار لایههای اطلاعاتی Smf،Bs ،SL ، Vf  و Af انجام گرفت و منطقه به سه ناحیه زمین ساختی ردهبندی شد و نقشه پهنهبندی زمین ساخت فعال بصورت کمی برای منطقه تهیه گردید. در این نقشه ردههای ۱ تا ۳ به ترتیب نشانگر بیشترین تا کمترین فعالیتهای زمین ساختی میباشند. نتایج نشان میدهد که گسل شوشتر در بخشهای مرکزی و شمالغربی دارای فعالیت با رده زمین ساختی متوسط بوده و در بخشهای جنوبشرقی دارای فعالیت با رده زمین ساختی پایین میباشد و قسمتی از شمالغربی گسل (اطراف شهر شوشتر) دارای فعالیت زمین ساختی بالا میباشد.

واژههای کلیدی: گسل شوشتر, فروافتادگی دزفول, نوزمین ساخت, زمین ساخت فعال, شاخصهای ریخت زمین ساختی