بررسی رابطه طرد اجتماعی و آمادگی برای اعتیاد

مقاله حاضر به بررسی رابطه بین "طرد اجتماعی" که مفهوم نسبتا جدیدی در علوم اجتماعی است و آمادگی برای اعتیاد میپردازد. در این مطالعه، مولفههای هفتگانه محرومیت مادی، محرومیت جنسیتی، عوامل مطرودساز پیشین، عوامل مطرودساز دوران گذار، فقدان مشارکت اجتماعی، فقدان حقوق اجتماعی و عدم ادغام هنجاری، بهعنوان ابعاد اصلی طرد اجتماعی در نظر گرفته شدهاند. برای سنجش متغیر وابسته آمادگی برای اعتیاد از مقیاس بومیشده آی. ا. پی. اس. استفاده شده است. جمعیت تحقیق دانشجویان دختر دانشگاههای شهر تهران میباشند که تعداد ۳۸۴ نفر از آنان به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای بهعنوان نمونه تحقیق انتخاب شدهاند. این مطالعه به دلیل تمرکز بر اعتیاد زنان، سعی داشته تا علاوه بر شناسایی علل عام آمادگی برای اعتیاد، عوامل مرتبط با جنسیت و سن را نیز مدنظر قرار داده و از این دیدگاه، مسئله اعتیاد زنان را بهطور خاص پیگیری کند. یافتهها نشان میدهد حدود ۴۰ درصد از جمعیت مورد بررسی، آمادگی متوسط تا زیاد برای اعتیاد از خود نشان دادهاند. در تحلیل دو متغیره، از ابعاد هفتگانه طرد اجتماعی، شش بعد آن در جمعیت نمونه مورد بررسی با متغیر وابسته آمادگی برای اعتیاد رابطه معنیدار و مثبت نشان دادهاند. در تحلیل چند متغیره، دو مولفه عوامل مطرودساز دوران گذار (از جوانی به بزرگسالی) و عدم ادغام هنجاری مولفههایی بودند که با آمادگی برای اعتیاد، رابطه قوی و مثبت داشتهاند. همچنین متغیرهای یاد شده با واسطه متغیر سبک رفتاری، با متغیر وابسته مرتبط بودند.

Keywords:

طرد اجتماعی , گرایش به اعتیاد , محرومیت , عوامل مطرودساز , ادغام هنجاری , سبک رفتاری