حسین محمودیان - دانشیار گروه جمعیتشناسی دانشگاه تهران
رضا نوبخت - کارشناس ارشد جمعیتشناسی و دستیار علمی دانشگاه پیام نور

تعلق مذهبی و مذهبی بودن (به‏عنوان عوامل فرهنگی) در بررسی موضوعات جمعیتی، بهخصوص باروری، کمتر (دستکم در ایران) مورد توجه قرار گرفته است. سوالات اصلی تحقیق حاضر این است که آیا میان دو گروه مذهبی سنی و شیعه در زمینه باروری تفاوت وجود دارد؟ آیا این تفاوت معنی‏دار است؟ و آیا با کنترل مشخصه‏های اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی این تفاوت معنی‏دار خواهد ماند؟ جامعه مورد تحقیق، شهر گله‏دار از توابع شهرستان مهر واقع در استان فارس می‏باشد. از جامعه مورد نظر تعداد ۳۰۶ نفر زن ازدواج کرده ۴۹-۱۵ ساله (از دو گروه مذهبی شیعه و سنی) به‏صورت نمونه انتخاب شدند و رفتار باروری آنها با توجه به فرضیات تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. جهت تبیین باروری از سه فرضیه خصایص و ویژگیها، الهیات ویژه‏، و موقعیت گروه اقلیت استفاده شده است. در تحلیل دادهها از روش تحلیل طبقات چندگانه استفاده شده است. زنان سنی میزان باروری بالاتری را نسبت به زنان شیعه داشته‏اند. هر چند بعد از ورود متغیرهای کنترل، از تفاوت باروری دو گروه مذهبی کاسته شد، اما تفاوت باروری همچنان معنی‏دار باقی ماند. این تفاوت می‏تواند از طریق پایبندی به ارزشهای (مذهبی و غیرمذهبی) گروه خودی در مقابل گروه بیرونی تبیین شود.

گروه‏های مذهبی, موقعیت گروه اقلیت, الهیات ویژه‏‌, شیعه, سنی, تحلیل طبقات چندگانه